VILHELME VRANARI (HAXHIRAJ) VLERESOHET NE POEZI ME CMIMIN NACIONAL
"GJERGJ KASTRIOTI SKENDERBEU" NE ITALI
Shoqata "Vatra Arbëreshe" në datën 18 prill, ora 17, në qytetin e Kierit ( provinca Torino), në Itali zhvilloi takimin festiv për konkursin letrar të poezisë shqiptaro-Arbëreshe, i cili ishte edicioni i tetë (8). Ishte një takim i ngrohtë, festiv dhe shumë i veçantë që la te pjesëmarrësit shumë mbresa. Festa zgjati deri në orën 24. Në sallën e Bashkisë së Kierit ku u bënë ceremonia, ishte vendosur Portreti i Gjergj Kastriot Skënderbeut., shpata dhe përkrenarja e tij. Stema e Shoqatës "Vatra Arbëreshe", ku spikasin shkaba m falmurin kuq e zi. Në anën tjetër qëndronin flamuri Italian, i BE dhe Shqiptar. Ishin vërtet çaste prekëse, kur në një vend mik gjen simbolet e tua kombëtare.
Ceremonia e dhënies së çmimeve u zhvillua në sallën e Komunës së Kierit, një ndërtesë e mesjetës, ku spikaste arkitektura e kohës dhe mobilimi me orendi antike. Midis tyre ishte shkruajtur në arbërisht: "RROFSHIN GLUHAN, HORAT DHE KATUNDAT E ARBERESHEVET SA MALET!"
Aktivitetin festiv e nderonin me pjesëmarrjen e tyre personalitete politike dhe shtetërore italiane, përfaqësuesit e diplomacisë shqiptare në Itali, anëtarë të shoqatës "Vatra Arbëreshe", shqiptarë që kanë emigruar vitet e fundit aty, si dhe studentë shqiptarë. Ndodheshin arbëreshë, që jetonin në Romë si dhe përfaqësues të rrethit kulturor Lukano. Takimi ishte sa i bukur dhe me po aq vlera.
Në Komitetin e Nderit ishin të ftuar këto personalitete:
*Dr.Agostino Gay: Sindaco i qytetit të Chierit (Kierit)
*Dr.Roberto Plaçido:Zv/President i këshillit regional të Piemontes.
*Dr.Giuseppe Cerchio: zv.President i këshillit të provincës Torino.
*Valter Guliano: këshilltar për çmimet kulturore në Piemonte.
*Dott.ssa Anna Maria Morello: studiuese e pasurisë kulturore dhe gjuhësore të Regiones Piemonte.
*Onorevole.Gaetano Porcino: Deputet i Piemontes
*Dr.. Llesh Kola: Ambasador i Republikës së Shqipërisë në Itali.
*Dr. Spartak Topallaj: Consull gjeneral i Rep. Shqiptare në Milano.
*Dr. Gjon Coba: Konsull në Milano.
*Dr..Pietro Simonetti: Presdident i komisionit regional të Lucanos, për marrdhëniet me jashtë.
*Dr. Michele Moreti: President i Rrethit kulturor "G.Fortunato" Lucano-Torino.
*Dott.ssa.Paola A.Taraglio: Sekretare e Këshillit Regional të Piemontes për Emigracionin.
Përfaqësia diplomattike shqiptare përfaqësohej nga z. Gjon Çoba dhe gazetari i ATSH, Benko Gjata. Të ftuarit e tjerë diplomatikë nuk asistuan.
Fjalën e përshëndetjes mbi aktivitetin historik, gjuhësor, kulturor dhe vazhdimin e traditës shqiptare nga pakicat arbëreshe në Regionen e Piemontes, ku jetojnë mbi 10 000 familje të herëshme shqiptare, e mbajti prof. Vincenzo Cucci (Vinçenco Kuçi); president i shoqatës "Vatra Arbëreshe". Programi u prezantua nga gazetarja kulturore, Nicoletta Borgia.( arbëreshe nga Roma).
Përshëndeti shoqatën "Vatra Arbëreshe" Sindaco i qytetit të Kierit, Dr. Agostino Gay, i cili vlerësoi punën e madhe të pakicave kombëtare shqiptare, që për pesë shekuj ruajtën të gjallë gjuhën, traditën, kostumet dhe kërkesat e tyre të vazhdueshme për të fituar gjithë të drejtat si minoritet, u aprovuan nga Qeveria italiane më 2003. Kjo ishte një fitore për arbërshët, sepse u jep mundësinë atyre të këmbejnë vizita bashkëpunimi me vendin e të parëve, Shqipërinë, të njohin historinë, kulturën dhe gjuhën letrare shqiptare të sotme. Sindako vlerësoi punën e madhe të këshillit drejtues të shoqatës nën drejtimin e presidentit, z. Vinçenco Kuçi, të cilin e vlerësoi me një çmim të veçantë Këshilli i Piemontes.
Më pas Sekretari i konkursit letrar të poezisë, z. Massimo Rafti, i cili ka detyrën e zv/ Presidentit të shoqatës Vatra Arbëreshe, pasi pasqyroi punën disa mujore të Jurisë, çeli shpalljen e fituesve tè edicionit tè tetè (8) konkursi 2009.
Në juri merrnin pjesë:
*President i Jurisë: Prof. Italo Kostante Fortino,
Docent në gjuhë- letërsi shqipe në Universitetin e Napolit ( arbëresh)
*Visar Zhiti: shkrimtar dhe poet- atashe kulturor në Ambasadën shqiptare në Romë.
*Eduard Soppi: President i i shoqatës "Nënë Tereza" né Asti -Skulptor dhe restaurus i veprave të Artit.
*Annucuata Delli Santi: Eksperte gjuhësore në Regionen Basilikata.
*Tommaso Campera: Poet arbërsh, përgjegjës kulturor i shoqatës "Vatra Arbëreshe".
Presidenti i Jurisë Prof. Italo Kostante Fortino, me një shqipe të kulluar, foli gjatë mbi poezitë e paraqitura në konkurs në një numër të konsderueshëm. Theksoi arritjet që ka pasur gjuha arbërshe nga edicioni në edicion. U ndal tek Trilogjia e shkrimtares Vilhelme Vranari, ku gjithë sentenca e saj mblidhej në një poezi me titull Rrënjët. Nga poezitë fituese citoi vargjet më pikante.
Ai theksoi se mes një numri të konsiderueshëm konkurentësh Juria kishte nxjerrë 3 çmime nacionale letrare dhe një për gazetari . Cmimet mbanin emrin e heroit tonë kombëtar:"Gjergj Kastrioti Skënderbeu" Në poezi nga autorët shqiptarë, iu dha çmimi nazional shkrimtares shqiptare nga Vlora, Vilhelme Vranari (Haxhiraj). Dy çmimet i morën dy poet Arbëresh, një djalë dhe një vajzë e vogël. Poezitë fituese u lexuan nga vetë autorët edhe në shqip, apo arbërisht edhe në Italisht. Në gazetari dhe si veprimtare e shoqatës "Vatra Arbëreshe", e mori Valbona Jakova, emigrante shqiptare që jeton në Bresha.
Midis dhënies së çmimeve u krijuan ndërprerje për të dhënë koncert Kompania artistike "Centro Mediterraneo delle Arti"
Më pas deputti i Piemontes përshëndti aktivitetin, fituesit e çmimeve dhe vuri theksin në rëndësinë e bashkëpunimit të arbëreshëve me vendin e të parëve të tyre. Gjithashtu ai vuri në dukje rëndësinë e qëndresës së Gjergj Kastriot Skënderbeut, për të ndaluar islamizimin e Europës së krishtere. Aty u inagurua seksionii arbëreshve m origjinë Lukane në Piemonte, ku si koordinatore ishte Vatra Arbërshe e Kierit.
Mbi gjithë historinë shkurt, të Skënderbeut, referoi drejtori i spektaklit Ulderiko Pesce.
Pozia fituese e çmimit "Gjergj kastrioti Skënderbeu" i shkrimtares shqiptare nga Vlora, Vilhelme Vranari (Haxhiraj) Titullohet "Rrënjët"
*RRËNJËT LE RADICI
Rrënjët… Qui,
këtu i mbollën, piantammo le radici,
në këtë tokë të larë in questa terra
në gjak. lavata di sangue…
Degët… I ramosclli…
nëpër botë janë shpërndarë si sono sparpagliati nel mondo.
Syri… Nell’occhio…
lot pikoi, una lacrima spunto’,
kur dritën e së vërtetës ai pa… quando la luce della verita’ l’avisto’.
Gjuhën e mëmës… la lingua materna…
ëmbël shqiptuan, si pronunciava dolcemente,
atje, ku rrënjët hodhën shtat. li…dove le radici si sono messe.
Horizontet e përflakura Gustarano gli orizzonti fiammeggianti
shijuan… li, dove l’agnellino correndo il segue
aty, balenando…
ku blegërin qengji manar Cercando per il mondo,
Nëpër botë kërkuan, non hanno visto niente di loro radici.
askund nuk i panë, Ma ritornando, le hanno trovato,
u kthyen e i gjetën le radici…
rrënjët… li’, dove aveviano laschiate…!
aty, ku i lan
Përshëndeti gjithashtu Konsulli Shqiptar në Milano, Gjon Coba, i cili falënderoi organizatorët e çmimit në poezi dhe Jurinë për vlerësimin e autores shqiptare ,Vilhelme Vranari, apo gazetares Valbona Jakova me banim në Itali. Konsulli vlerësoi bashkëpunimin midis vendeve tona, si shumë frytdhënës në ndikimin e kulturave dhe në gjithë fushat e jetës. Takimin e përshëndetën zv/presidenti i Këshillit Regional të Piemontes, Dr. Roberto Plaçido dhe Dr. Giuseppe Cerchio, zv/president i këshillit të Torinos; Dr. Pietro Simonetti: President i punëve të jashtëme të regiones së Lukanos.
Më pas u shtrua një kokteil. Ndërsa në orën 21 në sallën e koncerteve u dha spektakli "La sposa di Scanderbeg", "Gruaja e Skënderbeut". U larguam nga Kieri në mesnatë me përshtypjet më ë mira, për ata njerëz që kishn lindur për breza me radhë në Itali dhe flisnin shqip. Kërkonin të kujtonin luftën e të parëve të tyre. Arbëreshët e Piemontes janë pjesë e pashkëputur e historisë dhe kulturës sonë kombëtare.
