ALBANA M. LIFSCHIN
Vatra Jonë e Ripërtrirë
( Mendime pas leximit të artikullit të RamizGjinit "Të ringremë "Vatrën'" këtë kështjellë gjysëmtë rrënuar !)
Kur mbarova së lexuari shkrimin e RamizGjinit të datës 23 prill, “Të ringremë "Vatrën'" këtëkështjellë gjysëm të rrënuar ” thashë me vete: Ja njëshkrim që duhej bërë vite më parë, por shumë mirë që ubë tani, sepse siç thotë populli ” Më mirë vonë sekurrë”.
Më erdhi sinqerisht shumë mirë që mësova sepreokupimin për ripërtrirjen e Vatrës e ka edhe vetëkryesia e saj. Kjo hedh poshtë ndonjë thashethem qëVatra po jeton perëndimin e saj e se kryesia nukështë e interesuar për përtritjen e organizatës.
Duke rënë dakort në përgjithësi me problemet që ngreautori i shkrimit, Z Gjini, si anëtare e Vatrës do tendalem vetëm në një aspekt ku do të dëshëroja tëjepja edhe disa sugjerime modeste, praktike, dukemenduar se do te ndihmoja sado pak.
Z.Gjini thotë me të drejte se" ishte kohë tjetëratëhere kur u krijua Vatra pothuaj 100 vjet më parë.Vatra nuk ka ndërmend të bëjë politikë të madhe tëmarr pushtet e të ndërtojë qeveri. Atëhere pse të mose rishikojë statusin e saj, pse të mos ndryshojmë pakedhe ne..."
Ndryshimet, në kuptimin e përshtatjes me kërkesat qëka komuniteti ynë në kohën e sotme , them se janë tënevojshme. Mendoj që duhet zgjeruar gama eveprimtarisë së Vatrës pa patur frikë se mos zbehim"pathosin patriotik", pasi përmiresimet do t'ishërbenin edhe më mirë pikërisht këtij qëllimi. Shpesh flasim për komunitete të organizuara mirë, qëkanë prosperitet ekonomik e kulturor, që jane ndihma eparë për anëtarët e tyre, apo për emigrantët e ardhurnga vendlindja. ( Shpesh marrim si shembullhebrenjtë, shembull me vend ky por ka edhe të tjerë). Emigrantët e këtyre vendeve me të ardhur në Nju Jorkdijnë se ku të trokasin. I kane”vatrat “e tyre.Shqiptarët trokasin në dyert e miqve e të njohurve paditur se ata edhe pse mund të kenë dëshirën e mirëpër t'i ndihmuar mund të mos kenë njohjen që duhet përt'i orientuar në mënyrë të qartë dhe efektive. Ndërsakur është fjala për një problem jetik siç ështëkërkimi i punës, emigrantët tanë trokasin tekagjensi të komuniteteve të tjera sepse nuk kanë njëagjensi të tyren shqiptare.
Po sjell këtu një shëmbull nga praktika Në vitin1999, punoja në një agjensi të madhe punësimi përemigrantët e refugjatët, ndoshta më e madhja në NjuJork, (NYANA), në downtown Manhattan. Në vjeshtën eatij viti në agjensi patëm plot refugjatë kosovarë qëvinin për të kërkuar punë. Më kujtohet rasti i njëçifti nga Prishtina.
Iu erdhi mirë që gjetën një ”motër Shqipërie” e undritën sytë kur panë mbi tavolinën time të punës njëflamur të vogël shqiptar. I pyeta se çfarëprofesionesh kishin patur në Kosovë, si ishin meanglishten dhe çfarë ishin në gjendje të bënin. Pasimora informacionin që më nevojitej u thashë se do tëbisedoja me Mashën.
- Ç’farë është Masha, ruse? Më pyeten ata me një zëduke parë nga njëri tjetri
U spjegova se Masha ishte ajo që do të lidhej direktme kompanitë që kishin vende pune. Lexova njëpakënaqësi të hapur në portretet e tyre.
-Motër, për ne si rusët, si serbët janë njëlloj. Ashtnjëlloj si me i kërku punë serbit, tha gruaja.
Gjithnjë e kujtoj këtë rast , sepse që atë kohë edhemë pas e kam pyetur veten shpesh herë: Si nuk kemiende një agjensi punësimi tonën, që të njihet nga tëgjithë, një agjensi që të jetë ABC- ja e fillimit tëjetës në Amerikë për emigrantët e rinj? Dhe kur themABC -ja, kam parasysh që të ndihmonte jo vetëm në një,por në disa aspekte kryesore për t'ja bërë emigrantitmë të lehtë përshtatjen me Amerikën.
E fillova nga problemi i punës si problemi më jetik,pasi pa punë emigranti i ri nuk është në gjendje tëhedhë asnjë hap tjetër. Në vazhdim do të shtoja që nënkujdesin e Vatrës mund të organizoheshin edhe kurse tëshkurtra përgatitore p.sh "Si mund të gjendet punë nëAmerikë", Si përgatitet një resume pune? Si tëpërgatitemi për intervistë pune, etj. Paisja eemigrantëve me një kulturë të tillë do tua lehtësonteatyre maratonën e lodhshme e shpesh herë dekurajuesetë kërkimit të punës. Në anën tjetër mendoj që duhetnxitur edhe insiativa e hapjes së bisneseve privatenëpërmjet dhënies së informacionit të nevojshëm atyreqë duan t’i hapin këto bisnese. Para pak ditësh nëInstitutin Globe ku jap mësim, dëgjova që një studentiynë kishte hapur një kompani të vogël pastrimesh.Ishte ende në fillim të bisnesit të tij e siç më thakishte nevojë për kontakte . Më gëzoi inisiativa e tijpor natyrisht për zhvillimin e bisnesit atij siemigrant i ri do t'i duhej sëpari të edukojë vetvetenme kulturën e bisnesit si edhe përvetësimin e gjuhës.
Mësimi i gjuhës angleze është një faktorndihmues për prosperitetin ekonomik. A ka mësues tëgjuhës engleze me eksperiencë në komunitetin tonë? Sigurisht që ka. A kemi emigrantë në moshë të thyer qënuk janë të interesuar për diploma katër vjeçare, porthjesht duan të kenë mundësi të përvetsojnë gjuhënangleze derin në atë masë që të ndihen mirë nëmjediset ku hyjnë e ku dalin? Po ka. Ata që kanë mbushur moshën 60 vjeç edhe më, padashur të dekurajojaskënd, e gjitha çfarë kërkojnë është vetëm mësimi ianglishtes si gjuhë e dytë (ESL) e jo diploma . Këtojanë pohime që i dëgjojmë shpesh nga vetë ata. Mendojqë nën kujdesin e Vatrës, ndoshta edhe në mjediset esaj, mund të hapen disa klasa mbrëmje për mësimin ebazave të anglishtes, gjuhës së nevojshme për situataspecifike, vizitë tek doktori, tek dentisti, në farmaci, në agjensi ajrore, në restorante, etj.
Tjetër : Ka plot emigrantë që vijnë me dokumenta të rregullta e vendosin të rrijnë përfundimisht nëkëtë vend, por e lenë kohën tu fluturojë se nuk dijnetë orientohen për mungesë të njohjes së ligjeve dheinformacionit në këtë fushë. Ka raste që u jepetdrejtim i shtrembër , ndonjëhere mjerisht edheqëllimisht. Ata bien në duar të amatorëve që “merrenme probleme të emigracionit’ që u premtojnë se do t'indihmojnë, që u “ gatuajnë historira ‘azilantësh ‘ duke krijuar viktima pas viktimash vetëm për t'u marrëdollarët që mjaft prej emigrantëve i kanë nxjerrënga shitja e shtëpive të tyre në Shqipëri. Ka nga ata emigrantë që vijnë me vizë të regullt, por këshillohen ta hedhin pasaporten tutje, sepse sipaskëtyre këshilltarë ve të këqinj, "azili merret mëlehtë kur nuk ke pasaportë " .Emigrantët e rinj nuk edijnë që hyrja ilegalisht në këtë vend i vë ata nëanën e kundërt me ligjin. Si mund t’i ndihmonteVatra emigrantët e porsa ardhur e të painformuar ?Mendoj që nëpërmjet hapjes së një zyre legale. Personi i punësuar duhet të ketë kualifikimin e nevojshëm,dhe eksperiencën për t'u dhënë të porsa ardhurve informacion e minimumin e një kulture ligjore. Ipunësuari do te ishte në gjendje tu përgatistedokumentat e do tu rekomandonte avokatë tëemigracionit nëse do të kishin nevojë për ta. Njësugjerim tjetër do të ishte evaluimi i diplomave të emigrantëve që vijnë nga vendlindja me arsim tëlartë, apo grada shkencore apo dhënia e rekomandimevekonkrete se ku mund të bëheshin ato.
Kur hyra për herë të parë në zyrën eVatrës kërkova me sy biblotekën.
Do sugjeroja që në godinën e Vatrës të krijohej njëambjent vetëm për bibliotekën Vatra duhet 'tëpopullohet" me mosha të reja. Moshat e reja duhet tëmësohen ta respektojnë Vatrën e prindërve e gjyshërvetë tyre, të respektojnë historinë e saj. Ku më mirëse këtu do ta mësonin atë histori? Të rinjtë e ardhurdhe ata të lindur në këtë vend duhet të mësohen tënjohin historinë e Emigracionit Shqiptar, historine e vendit prej nga kanë ardhur paraardhësit e tyre, tëvlerësojnë sakrificat e tyre.
Në aktivitetet e komunitetit është thënë me tëdrejte që pak mosha të reja duken. Natyrisht tërinjtë do të jenë më pranë kesaj historie kur Vatra esotme të jetë në këmbë, në aktivitet dhe të hapë dyertpër gjak të ri duke nxitur anëtarësimet e reja
Për të kryer funksionet që përmenda më lart (dhe këtonuk janë të gjitha) natyrisht do duheshin fonde. Porle të kujtojmë që kur u themelua Vatra (31 Mars 1912)pagesa në vit për çdo anëtar ishte 3 dollarë. Ndërsapagesa për anëtarsim qe 1 dollar) Sikur edhe 50 mijëanetarë të ketë Vatra e secili të kontribonte 10dollare në vit do krijohej mundësia e disa pagesave vjetore modeste për të punësuarit pranë saj.(10dollarë në vit a do të ishin shumë?)
Sa halle do t'i zgjidhte komunitetit Vatra e tij ?Shumë! Në librin e tij ” Historia e FederatësShqiptare VATRA” autori Refat Gurrazezi ka shkruar:”Me punë të rënda e rroga të vogla, punëtorët shqiptarëtë Amerikës ndihmuan familjet e tyre në Shqiperi,përmirësuan tepër gjëndjen ekonomike të vendit tëtyre dhe bënë çudira duke ndihmuar me duar lëvizjenkombëtare… Në Amerikë ka patur mijra shqiptarë, porfakti është se çudirat i bënë vetëm vatranët, ata 5000shqiptarë që ishin anëtarë të Fedaratës “Vatra””
Sot si atdhetarizëm çmohet edhe ndihma që ujepet vëllezërve që vijnë nga trojet shqiptare,mëkëmbja e tyre, përparimi i komunitetit shqiptar sinjë e tërë duke u bërë një mbështetje e fortë përvëndlindjen në dy anë e Drinit.
Në mbyllje desha të shtoja që si intelektuale e kam endjerë gjithnjë veten shpirtërisht pranë Vatrës.Kontaktin më të hershëm me të e kam patur që kur uvendos për herë të parë linja telefonike e Shqipërisë me Amerikën. Im gjysh ( Nikoll Melyshi ),anëtar i Vatrës kur qe gjallë, në një bisedë telefonike atë kohë më pat folur me respekt përkryetarin e Vatrës Z. Agim Karagjozi e madje më dha edhe numrin e telefonit të tij. Unë i bëra njëtelefonatë Z Karagjozi që nga Tirana. Kur erdha neNju Jork, në nëntor të vitit 1992, mendimi i parë mëshkoi tek Vatra, organizata më e vjetër dhe më enderuar e shqiptareve të mërguar.
Duke i dhënë organizatës sonë frymarrje me të gjërëdhe me një predispozicion shpirtëror rinimi Vatra do të ngrohet, do të gjallërohet e do jetojë gjatë.
Emrin dhe vendin se ku ndodhet ' Vatra jonë' duhetta dijë përmëndësh çdo i ardhur në SHBA.
Sa me vend dhe sa i gjetur është emri "VATRA" vënënga themeluesit e saj Konica e Noli! Cili më shumëse ky emër do personifikonte atdhetarizmin , bujarinee cilësitë humane të kësaj organizate? Eshte një emër që i rezistoi një shekulli e që me siguri dotë rezistojë gjatë sa kohë që organizata jonë do tefunksionojë si vatër e ngrohtë për ne shqiptarët ekëtushëm dhe ata që vijnë e që do të vazhdojnë tëvijnë edhe në të ardhmen në këtë vend të madh tëlirisë e mundësive të pafund...(Illyria, 27 prill2007)
__________________________________________________
No comments:
Post a Comment