Botoi Gazeta ALBANIA





Bisedoi ;Raimonda Moisiu ,SHBA


E-mail: Moisiu8 at aol.com


Me vlonjaten patriote ,Presidente e Shoqates "Qytetare te Botes"-Mimoza Hametaj

NE FOTO :Mimoza duke i dhuruar Dr.Ibrahim Rrugoves,ne pranin e eDom Lush Gjergjit, flamurin shqiptar qendisur me duart e saj, 2001







Mimoza Hametaj lindi ne Vlore, me 10 Maj 1960. Prinderit e saj ishin Marinari entuziast nga Vajza e Vlores,adhures i filozofise, letersise dhe natyres, dhe rrobaqepsja duararte bije e nje familjeje nacionalistesh vlonjate qe ka vuajtur padrejtesite e sistemit komunist. Idhulli isaj, gjyshja, guzhinierja me e mire,mbetet ne kujtesen e saj si simboli i te vertetes dhe drejtesise. Pas mbarimit te shkolles se mesme,Gjimnazit "Ali Demi" ,krijon familje e njekohesisht mbaron edhe shkollen per infermiere "Jani Minga" pa shkeputje nga puna.Me 1991 le Shqiperine dhe emigron ne Itali, ne Ankona, ku jeton edhe sot. Nga 1993 deri me 1996 ka njohur dhe perkrahur aktivitetin vullnetar qe eshte shume i rendesishem ne shoqerine italiane dhe ka dhene kontributin e saj ne "Opera pia Grimari Butari" ne Osimo. Qe prej 1998 studion per ndermjetesine e kulturave, ne ndihme te emigracionit dhe koordinimin e te gjitha sherbimeve sociale per emigracionin..


Per te njohur me shume per jeten dhe aktivitetin e saj kombetar, beme kete bisede dhe po e transkriptoj per lexuesit shqiptare:

Cfare ju shtyu te jeni kaq intensivisht e perfshire ne veprimtarine kombetare ne emigracion?

Jeta ne emigracion beri nje kthese rrenjesore ne jeten time te thjeshte me preokupimet e perditshme te nje gruaje dhe nje nene me dy femije. Ngjarja e dhimbshme e mbytjes se anijes me shqiptare ne kanalin e Otrantos me 26 mars ˜97, me shtyu t'i perkushtohem seriozisht problemeve sociale.Tronditja prej Eksodit dhe anijes se mbytur me te rinj dhe femije qe vinte nga Vlora ne Itali me dha nje sensibilitet te vecante sidomos per aspektet e jetes neper te cilat kisha kaluar edhe vet.Ne nje kohe qe Irene Piveti, parlamentaria Italiane shkruante hidhini ne "det" para se te ndodhte eksodi une shkruajta nje artikull proteste qe e publikuan pjeserisht ne gazeten "Coriere della sera" bashke me disa artikuj te tjere.Prej ketij momenti gjeta kurajen per te ndermarre inisiativa akoma me te nevojshme dhe konkrete.

Dicka me konkretisht per organizimet tuaja ne Itali?

Emigrimi ne Itali dhe kudo ne shqiptaret qe dilnim nga nje izolim total dhe nuk kishim as informacionet me elementare na befasoi ne shume aspekte te kesaj jete te re me plot te paprituraNdryshe nga Shtetet e Bashkuara te Amerikes qe ishin te organizuara ne aspektin e pritjes se emigracionit .Italianet deri vone kane emigruar vete dhe Italia nga ana organizative nuk ishte gati per te pritur emigrante.Nuk kishte qendra informacioni per te drejtat dhe detyrat,e emigrantit ,nuk kishte perkthyes dhe udherefyes.Ne vitin 1998 behem inisiatore, themeluese dhe presidente e shoqates shqiptare ne Marche te Italise.Krijuam kontakte me ambasaden shqiptare ne itali,ku gjetem edhe persona shume te gatshem qe na dhane ndihmen e tyre si Z.Visar Zhiti e Z. Pellumb Xhufi.Se bashku me shoqatat e tjera emigrante punuam ne menyra te ndryshme per te ndihmuar emigracionin ne pergjithesi dhe komunitetin shqiptar ne veçanti.Personalisht ne nje kohe qe nuk njihej figura e ndermjetesit kulturor,kam shoqeruar shqipetaret qe emigruan pas meje ,Tek avokatet, spitalet dhe neper zyrat per pune dhe shtepi duke perkthyer dhe ndermjetesuar ndihmen per ta.Gjeta listen e emrave te komunitetit shqiptar dhe u dergova me poste ligjin e pare qe doli ne Itali per te drejtat e emigranteve.Te gjitha me shpenzimet i kam mbuluar une edhe sepse vete ish ne kushte mbijetese.Nderkohe qe Milosheviqi bente debimet etnike, ne se bashku me shoqaten "Uniteti" dhe shoqata te tjera ne Itali organizuam disa potesta te rendesishme dhe i fundit u be ne bashkepunim me Partine Radikale.Ajo qe me dha me shume kenaqesi ne kete manifestim ishte fakti se grupet e partive te ndryshme qendruan te bashkuara gjate gjithe oreve te protestes.Se bashku me shoqatat e tjera emigrante punuam ne menyra te ndryshme per te ndihmuar emigracionin ne pergjithesi dhe komunitetin shqiptar ne vecanti Projekti Bazar Ludo Cafee nje festival i kulturave qe pati sukses dhe u be i njohur edhe ne sallonin e sherbimeve sociale ne Rimini se bashku me shume projekte novatore.Ju jeni presidente e nje shoqate mbareboterore.

Mund te njihni dashamiresit tuaj dhe kurreshtaret me kete shoqate?

Ne vitin 2000 u bera inisiatore dhe njekohesisht u zgjodha Presidente e shoqates "Qytetare te Botes",e cila u frymezua nga ndjenjat e dikurshme nen diktaturen e izolimit.Sipas regullores te statutit te shoqatave vullnetare pa perfitim kam qendruar pa anetarsi politike,edhe sepse jemi bashkuar ne inisiativa ne favorin tone si emigrante dhe shqiptare ne momente te ndryshme me forca politike.Fillimisht edhe ketu financimi monetar ka qene personal dhe shume i madh duke shtuar ketu dhe kohen ne menyre vullnetare.Sekretari i pare i sindakos te Ancones Doktor Bruno Brevetti, i cili ka shkruar dhe librin "Adriatiku nuk eshte nje kufi" me ka qene gjithmone nje mbeshtetje e fuqishme.Nje nga inisiativat e para te shoqates qytetare te botes ishte promovimi i sheshit te bashkimit ne Prishtine,projekt i nje arkitekti Italian me te cilin shkuam ne Prishtine dhe patem nje bashkebisedim me presidentin Rugova.Rigoberta Menchu,fituese e çmimit Nobel per Paqen me kushtoi nje dedikim te vecante per punen ne shoqaten Qytetare te botes.Po keshtu edhe perfaqsuesi i ONU ne konferencen e Triestes e vleresoi shume kete aktivitet se bashku me Qytetarin e nderit ne shqiperi piktorin Iranian Masrur ImaniKemi marre gjithashtu edhe inisiativa per te gjitha kulturat e komuniteteve prezente ne territor ku jeta e perditshme na krijon kushte njohjeje dhe miqesieShume intervista te aktivitetit te 2 shoqatave jane publikuar neper libra dhe gazeta dhe nje nga ato me perfaqesueset eshte ajo e doktorit ne sociologji Ennio Pattarin.Realizuesi i filmit per Anna Oksen,Ibrahim Kasapi filmoi edhe nje pjese te veprimtarise te shoqates tone ketu ne Itali.Gazetarja Klaudia Bumçi qe ka punuar ne radio Vatikanin pati shume sukses me transmetimin e relacionit tim ne qytetin e GjenovesJu jeni aktiviste e LSHB. Dicka me gjere per aktivizimin tuaj ne kete organizate mbareshqiptareNje pjese te energjise ia kushtova LShB-se (Lidhja Shqiptare ne Bote),punova gjate per kordinimin e saj duke nisur ftesat ne gjithe boten dhe ne Kongresin e saj te pare kam qene relatore dhe si zedhenese e sindakos te Ankones.Edhe ne zgjedhjet e kryetarit te LSHB kontribova me opinionin tim te shprehur energjikisht.


Ju jeni edhe aktiviste e te drejtave dhe barazive gjinore si dhe te drejtave te emigranteve ne vecanti. Cili eshte spektri i perfshirjes ne keto aspekte jetesore ?

Per me shume se 8 vjet qe perfaqesoj emigrantet ne keshillin territorial te gjithe zones rreth Ancones.Aty kam ngritur zerin per nevojat e emigranteve si une qe ketu i quajne Immigrati. Eshte i pesti vit qe bej pjese ne komisionin e te drejtave te barabarta ne mes te burrit dhe gruas te provinces se Ancones ku kemi organizuar konkurs poesie kushtuar grave,konkurs pikture, qender per mbeshtetjen psikologjike te familieve ku ndodhen pjestare me semundje te pasherueshme si tumoret dhe nje filem per vajzat adoleshente.Vazhdimisht kam bere relacione neper seminare dhe konferenca te ndryshme mbi problematikat e jetes sone e sidomos te tranzicionit dhe identitetit tone si Immigrat

Ju nuk jeni vec nje grua e nene e veante, nje aktiviste e ceshtjes kombeatre dhe e te drejtave njerezore, por edhe nje krijuese e mire. Ju keni nje krijimtari tuajen,ne proze e poezi. Cfare mund te na rrefeje Moza ketu?

Aktivitetin poetik e letrar e kam nisur qe heret, me fitimin e vendit te dyte ne konkursin e pare kombetar te fjales artistike ne radio e televizion me 1975, si recituese e poezise se krijuar po prej meje. Ne gjimnaz pregatisja tekstin e shfaqjeve humoristike per ballon e vitit te ri.Pas nje nderprerje shume te gjate hyrja ne internet ngacmoi frymezimin tim dhe shkrimet u bene nje mjet komunikimi ne faqet elektronike me bashkadhetaret ne gjithe botenPo keshtu kam publikuar poezi dhe proze edhe ne sitin e poeteve italianâ€Vetrine e poeteveâ€Poesia Nuk kam frik prej viteve . .Kam mare pjese ne ekspozitat e arteve figurativa qe zhvillohen ne Itali dhe jane te vleresuar krijimet ne artet aplikative,njera prej te clave gjendet ne nje ekspozite te qytetit te Livornos..Tani jam duke perfunduar librin “Faqe Ditar"Nje aftesi tjeter e juaja eshte artizanti.Kemi pare gjera te punuara nga duart tuaja. Ku e ka rrenjen ky pasion dhe si e zhvilloni ate?Sigurisht qe dashuria per artizanatin lind ne familje.Mamaja nuk ishte vetem nje rrobaqepse por edhe nje artiste ne ate c'ka bente.Me mesoi dhe mua gjithe punet e dores,si qendisja grepi dhe une mbi keto baza fillova te bej ne rrobat e vajzave figura me aplikacione duke nderthurur deshiren time per te pikturuar me qendisjen ne ate kohe qe ne Shqiperi nuk aplikoheshin. Tani shume marka rrobash te njohura perdorin figurat me aplikacion dhe sidomos ne ato te Moskinos gjej veten time.Ky ishte dhe komunikimi im me artin ne nje kohe qe ritja e vajzave me merte shume kohe.Cfare ju mungon me shume nga Shqiperia?Me mungon e folura shqip qe “del nga mushkrite†era e detit te Vlores, e portokalleve dhe limonave,perendimi i diellit mbi ishullin e Sazanit,solidariteti i fqinjeve.Makari te kerkoj pak majdanos hua qe kam harruar ta blej…Me mungojne prinderit motra vellai dhe mbesat.Mendoni se do ktheheni atje nje dite?Ndjej brenda meje deshiren per tu kthyer por shume arsye praktike kondicionojne zgjedhjet.Emigranti di vetem ku ka lindur por jo ku do te vdesi

Cfare mendoni per forumin tone Bota e Gruas Shqiptare?..


Eshte nje komunikim i nje dimensioni te trete qe i pershtatet nevojave tona shpirterore.Kuptohemi shume mire dhe ne te gjitha aspektet e jetes mes nesh.Ketu kane nisur te shkruajne shkrimtare me emer dhe talentet e reja dhe pa pervoje kane bere emer..Ketu gjejme solidaritetin fjalen e ngrohte,mendimin artistik dhe intelektual dhe nje miqesi te pacmuar. Puna per ta mbajtur gialle forumin peshon sigurisht mbi drejtuesen e grupit qe ka meriten me te madheForumi kerkon vazhdimisht investim energjie per kete e kuptoj fare mire Ashtu si dhe mua Aktivitete me shoqatat me marrin gjithe energjine.Fale publikimeve ne kuadrin e ketij forumi dhe parapriresit(teuta-shqiptare), te dy antologjive une u bera dy here bashkautore me librat "Mozaike te Nje porterti" dhe "Nenes".Kjo me ben te ndjehem mire,pasi jo vetem qe komunikojme,por edhe ndertojme e japim dicka. Kjo qe ju beni me intervistat e vajzave dhe grave te forumit ,eshte shume domethenese gjithashtu.

Ju faleminderit dhe suksese!

Bisedoi: Raimonda Moisiu ,moderatore e Forumit Bota e Gruas Shqiptare!

Bota e Gruas Shqiptare-JULIA GJIKA -POEZI

Julia Gjika

VJESHTA NË NEW ENGLAND

E artë, flakëruese,

Këputet nga pemët,

Fluturon më shpejt se patat e egra,

Tokës i shtron,

Kuvertë ngjyra- ngjyra,

te butë,të lehtë,e valëvit era…

I madh dhe i vogël,

Rrokulliset,

Të ngjyhet në koloritin e saj,

E në kurriz të marrë kalikic,

Vjeshtën.

MUZG

Ti ende vërtitesh në qiellin e ftohtë,

Ti patë e egër, e lodhur, mbetur larg nga shoqet,

I rrënkon qiellit, në retë ndihmë kërkon,

Por është i shpejtë dhe të arrin

Si zjarr, flakërimi i vjeshtës,

Krahët t’i përzhit,

E vetme s’i mund të shpëtosh?

SHENJA

Patat e egra u larguan,

Pa pritur mëngjezin,

Pa pritur lindjen e diellit,

Ditën e vunë përpara.

Krahët e tyre gri,

Tek tuk me të bardhën e gushës,

I dhanë ngjyra qiellit.

Sqepat, tërhoqën rrezet, në fije fije të holla,

Dita filloi me më pak diell.

Ato po ikin,

Duke lënë shenjën,

Shpejt vjen dimri,

I tremben takimit me të.

YARD SALE

Shtëpi të rrënduara nga kujtimet

Cdo vjeshtë oborret kthehen në yard sale

Kujtimet i lodhën vitet

Vitet i shesin kaq lire

Për disa cents

“E MREKULLUESHME ESHTE DASHURIA”





“Dashuria është e durueshme, plot mirësi,


dashuria nuk ka smirë,


nuk vë në dukje, nuk krekoset.”





I Korintasve 13: 4.





Nëse jeta jon’ ësht’ e shkurtër


Sa një fletë;


Nëse fluturimi i viteve


U ngjan atyre qe s’kthehen;


Le të jemi të mirë me njeri tjetrin.


Nëse i vidhemi botës,


Se na lodh ndonjëherë;


Dashuria i duron të gjitha.


Nëse një cast është shkreptimë,


Që shpresa zgjon,


Dashuria i beson të gjitha.


Vetmia shkundet


Kur hyn dashuria,


Harrimi kujton


Kur e prek dashuria.


Ajo nuk krekoset,


Nuk ka numurim vitesh.


Asgjë nuk të rëndon,


Asgjë nuk të lodh,


Cdo gjë njerezore


Për te është hyjnore…

Bota e Gruas Shqiptare-FLORA DURMISHI-Radio Dokumentar

... Nuk është fjala vetëm për uri buke, egziston dhe uria për dashuri, i zhveshur nuk do të thotë të jesh pa një copë veshje por do të thotë të jesh pa dinjitetin njerëzor! Të jesh pa strehë nuk do të thotë të mos kesh një shtëpi të vogël ku të jetosh por domethënë të jesh i braktisur nga të gjithë, i pa dëshiruar, i pa dashur, i lënë pasdore, ku njeriu të ketë harruar cfarë do me thënë dashuria njerëzore, cfarë është gëzimi njerëzor, cfarë është përqafimi njerëzor...”

Ja kjo ishte një pjesë e filozofisë jetësore me të cilën E Lumja Nëna Terezë preku thellë në ndërgjegjen e njerëzimit dhe i dha vulë të fuqishme shekullit të 20-të.
Nga Shkupi deri në Kalkutë, një biografi në të cilën, cdo ditë e saj ishte në shërbim të njeriut, të njerëzimit, prandaj edhe e quajtwn: Nëna e Dashurisë, Fenomen i Mirësisë, Legjendë e Dashurisë dhe Respektit...

Gongje Bojaxhiu u lind në Shkup më 27 gusht 1910 nga prindërit Kolë dhe Drane Bojaxhiu nga Prizreni. Shkollën fillore, katër klasët e para i kreu në Famullinë e Zemrës së Krishtit ndërsa klasët tjera dhe gjimnazin në shkollat shtetërore. Gongjia ishte vetëm 8 vjece kur i vdic i ati mirëpo nuk e harroi kurrë porosinë e tij: “Gongje, egoizmi është sëmundje shpirtërore që të bën rob dhe që nuk të lë të jetosh e as t’u shërbesh të tjerëve.” Në moshën 12 vjecare Gongjia ndjeu thirrjen e parë për të ndihmuar të tjerët. Biografi më i mirë, të paktën në mesin e shqiptarëve, don Lush Gjergji, për këtë periudhë të jetës së Gonxhe Bojaxhiut, rrëfen: Është i rëndësishëm kërkimi i saj prej moshës 12 deri në 18 vjet. Ajo nuk u nis ashtu me hamendje por “luftoi” me Zotin, kërkonte vullnesen e Zotit. Shpesh herë mendonte se është liruar prej kësaj thirrjeje mirëpo përfundimisht më 14 gusht të vitit 1928 te Zoja e Letnicës vendosi” dua të bëhem motër misionare që t’u shërbej të varfërve të botës”.

Po si fëmijë cfarë ishte, cka e karakterizonte Gongje Bojaxhiun? Ishte e shoqërueshme me të gjithë, kishte talent për muzikë, për vallëzim, për poezi por mbi të gjitha ishte e gatshme që t’i ndihmojë cdo kujt e para dhe më e dalluara në shkollë megjithatë e shoqërueshme me të gjithë dhe ishte e lindur për të organizuar, thotë don Lushi. Për këtë periudhë të jetës së Gongjes na ka lënë rrëfimin me kujtime edhe bashkëmoshatari dhe kusheriri i saj, kompozitori, Lorenc Antoni: “Ka pasur një zë të hatashëm, ka qenë një soprano e mrekullueshme...”
Madje Lorenc Antoni ka komponuar një këngë vetëm për vokalin e Gongjes. Interpretimi origjinal i këngës nuk është ruajtur si edhe shumë gjëra të tjera me vlerë dhe kjo është për të ardhur keq.

Gongjia ishte fëmija i tretë i qiftit Bojaxhiu. Dranja pas vdekjes së të shoqit u detyrua të punonte, edukonte dhe të mbante familjen vetë. Këtë e arriti duke pasur besim të palëkundur te Zoti. Vëllai Lazri studioi Akademinë Ushtarake. Ai jetoi dhe vdic në Palermo të Italisë. Motra Ageja me nënë Dranen shkuan në Shqipëri ku edhe kaluan pjesën tjetër të jetës. Ageja punoi në Radio Tirana, si folëse. Vdic në vitin 1974 pak pas vdekjes së nënë Dranës. Ato nuk u takuan më kurrë me Gongjen që nga ndarja në Shkup.

T’i kthehemi kohës kur Gongjia mori vendimin e prerë, do të niset në misione edhe atë në Indi. Po pse pikërisht në Indi, kush e frymëzoi dhe si e kuptoi që India kishte nevojë për misionare-lind pashmangshëm pyetja. “ Sepse në atë kohë, famullitarë dhe meshtarë katolikë shqiptarë ishin jezuitët dhe Jezuitët e kishin një mision pikërisht në Kalkutë dhe Bengali. Prandaj ajo si e re pati dëgjuar drejtëpërdrejtë prej misionarëve dhe pati lexuar në revista për këto ngjarje-shpjegon don Lushi.

Gongjia u ndikua shumë nga arqipeshkvi i Shkupit Lazër Mjedja, vëllai i poetit Ndre Mjedja poezinë e të cilit Gongjia e pëlqente shumë. Ishte viti 1928 kur ajo po hidhej guximshëm në shërbim të Zotit dhe njeriut.

Erdhi momenti kur duhej ta linte vendlindjen e saj, Shkupin. Kjo gjë për askend nuk është e lehtë e sigurisht nuk do të ketë qenë e lehtë as për Gongjen. Por kështu e donte misioni që i kishte caktuar vetes. Ambienti mbase ishte i vogël për idetë e saj të mëdha. Në përcjellje miqtë e saj kishin përgatitur një program lamtumirës. Ishte kjo një shenjë e dashurisë dhe mirënjohjes. Ja si e kujton Lorenc Antoni atë mbrëmje:” Në mbrëmje shkuam disa shokë ta takojmë dhe kemi këndu këngë të ndryshme. Gongjia këndoi dy këngë. Kemi ndejtë deri vonë natën. Unë nxorra biletat për të.” Pra ditën e 26 shtatorit, 1928, Gongjia e la Shkupin por me vete mori një thesar të madh kujtimesh, porosish e mësimesh nga tradita kombëtare ,që i përdori tërë jetën e saj në shërbim të njerëzimit. Stacioni i saj i parë ishte Zagrebi pastaj nga Zagrbi për në Dublin e më 13 tetor nga Dublini për në Kalkutë. Ishte një udhëtim shumë i lodhshëm me tren dhe anije. Gjatë udhëtimit shkroi poezinë” Lamtumirë” të cilën më vonë, Lorenc Antoni, mbase nuk e pati të vështirë ta shndërojë në këngë edhe për shkak të miqësisë nga fëmijëria.
Jo vetëm gjatë atij udhëtimi por edhe gjatë gjithë jetës Gongjen e përcillte porosia e nënë Dranës:” Gongje e dashur kur bënë dicka ose bëje mirë dhe me dashuri ose mos e bëj fare”. Dhe ishte pikërisht kjo dashuri që e udhëhoqi drejt misioneve.

Tre muajt e parë qëndroi afër Dublinit për të mësuar anglishten dhe për t’u njohur me jetën misionare. Këtu edhe filloi periudhën e përgatitjes, periudhën e kandidimit për t’u bërë murgeshë. Po këtu Gongjia mori emrin e ri, Maria Tereza. Sapo mbërriu në Indi para saj i shfaq një realitet edhe më i pamëshirshëm se sa e kish menduar. Si do t’i ndihmoj, cka do të mund të bëj për këta njerëz që po vdesin rrugëve të Kalkutës? Ishin këto pyetje të cilave nuk u jepte dot përgjigje.

Po në funksion të përgatitjes sa më të mirë për mision atë e priste edhe një detyrë tjetër . Në Darjeling duhej të bënte noviciatin. Këtu qëndroi dy vjet. 23 maji i vitit 1931 për të ishte ditë e vecantë dhe e lumtur, kishte kaluar fazën e parë të rishtarisë. Tani ishte një hap më afër realizimit të ëndërrës së saj. Puna e parë pas kësaj faze ishte puna si motër medicinale, e ndihmës dhe e përkujdesjes për të sëmurët. Në kuadër të aktiviteteve të kuvendit “Motrat e Loretos” Gongjia, tani Maria Tereza, vazhdoi studimet për vete dhe mbante mësim me të rinjtë. Për të kjo ishte fare e lehtë sepse e kishte përvojën nga Shkupi. Përvec mbajtjes së mësimit ajo duhej të përkujdesej edhe për të sëmurët dhe t’u ndihmonte motrave tjera në studime. Më 1936 motër Terezës i dhanë një detyrë tjetër: shkollën e Shën Terezës në Kalkutë në të cilën i kaloi plotë 17 vjet. Fëmijët u lidhën shumë me të. Nga 52 fëmijë sa gjeti në fillim shumë shpejt u bënë 300. Asaj i pëlqente shumë të mësonte këta fëmijë të varfër, të braktisur e jetimë të cilëve u mungonin gjërat elementare për jetë. Duke i dashur ajo fitoi dashurinë e tyre. Nga dashuria për të, nxënësit filluan ta thërrisnin Nëna Terezë. Më 24 maj 1937, Tereze Bojaxhiu, u avancua nga statusi i kushteve të përkohshme në kushte të përjetshme. Tani ajo ishte e lirë të vepronte, shërbente , kishte më shumë mundësi e kompetenca për t’i zbatuar projektet e saj. Më pas Nëna Terezë ndjeu thirrjen e dytë: të lë Kuvendin e Loretos që të ishte në gjendje t’i përkushtohej plotësisht me tërë jetën të varfërve dhe gjithë atyre njerëzve që ishin goditur pa mëshirshëm nga sëmundjet si: malarija, gërbula dhe kolera. Dhe vendosi të lë Kuvendin që të jetë në gjendje të lirë të ndihmojë të varfërit ndër më të varfërit. Me një sari prej një dollari dhe vetëm me 5 rupi në xhep doli nëpër rrugët e Kalkutës dhe edhe ato ia dha një lypsi. Vendosi të jetojë me ta dhe në mesin e tyre.

“Njerëz të shtrirë në rrugë, të padëshirueshëm, të pa dashur, të uritur.” (Nënë Tereza)
Fillimisht Nënë Tereza mund të u ofronte vetëm lutje dhe dashuri, asgjë tjetër. Këshilla e Nënë Dranës i sillej nëpër kokë: “Bija ime, kurrë mos shiko mbrapa, vetëm përpara, kurrë mos u dorëzo!”
Ky ishte ai moment i madh kur ajo tregohet si personalitet i fuqishëm përmasave gjigante. Kishte besim te Zoti, kur nisi nga zero projektin e madh i cili pastaj pak nga pak si ortek i fuqishëm vuri në lëvizje tërë ndërgjegjen e njerëzimit.
Ajo u identifikua me njerëzit më të varfër që të mund të ishte mësuese, nënë dhe cdo gjë për ta. Ajo nuk fliste shumë por punonte shumë. Ua lehtësonte vuajtjet atyre që vuanin. Dashuri kishte për të gjithë. Ajo tanimë nuk ishte vetëm. Vajza e parë që iu bashkua ishte një e pasur. Dhe këtë Nënë Tereza e kuptoi si dhuratë nga qielli. Menjëherë pas saj edhe vajza të tjera, ish studente të Nënë Terezës iu bashkuan misionit të mësueses së tyre. Kështu më 7 tetor 1950 Nëna Tereze themeloi bashkësinë me emrin “Misionaret e Dashurisë”. Në vitin 1965, kjo bashkësi u ngrit në kongregatë papnore. Atë kohë kishte 300 misionare të dashurisë. Dhe të gjitha këto ndihmonin të varfërit dhe të sëmurët, të braktisurit para vdekjes, fëmijët dhe bonjakët e braktisur, të gërbulurit... e të ndihmosh këta njerëz duhet vetë ta përjetosh këtë, dhe mund t’u ndihmohet shumë, mjafton të kesh zemër të pastër.“Duhet të kemi zemrën e pastër që të kuptojmë sepse zemra e pastër mund të dashurojë. Ne duhet t’ua zgjasim dorën që t’u shërbejmë ndërsa me zemër t’i duam për atë ditë kur të varfërit të jenë shpresë e shpëtimit të njerëzimit. Ne do të gjykohemi në bazë të asaj që bëjmë për ta”

Përmes bashkësisë “Misionaret e Dashurisë” tashmë kishte filluar të funksionojë dhe të japë rezultate ideja e madhe e Nënës Terezes. Më 1955 hapi shtëpinë për fëmijë të braktisur. Ajo urdhëroi të sillen brenda të gjithë fëmijët e braktisur pa dallim dhe u siguroi strehë, ushqim e dashuri, të cilën gjë ata nuk e kishin përjetuar kurrë.
Por ka edhe shumë kategori të tjera që presin dorën e dikujt për ndihmë. Sa shumë njerëz jetojnë dhe vdesin nëpër rrugët e Kalkutës! Të tillë Nëna Tereze sheh në cdo hap.Kjo e brengosë shumë. Cfarë të bëjë? Nuk e pranon dot këtë realitet. Dhe cfarë bëri? Shkoi në tempullin e hyjneshës Kali. Mori një nga kthinat e tempullit dhe për 24 orë e mbushi me njerëz që ishin buzë vdekjes. Këtë shtëpi Nëna Terezë e quajti Nirmal Hirdaj. Këtu thoshte ajo askush nuk vdes i dëshpëruar, i uritur dhe pa dashuri.
Nëna Terezë hapi shumë spitale për ta. Gjithashtu u angazhua dhe hapi një fashat për të gërbulurit me emrin “Shanti Nagar”(Qyteti i Paqës) ku ata do të mund të jetonin dhe punonin, të krijonin familjet e tyre. Thjesht ku do të mund të bënin një jetë normale. “ Asnjë nga pacientët tanë nuk ka vdekur i dëshpëruar. U kemi mundësuar vdekje të bukur. Ne i ndihmojmë ata të vdesin në paqe me Zotin dhe me dashuri e kujdes deri në fund”(N.T)
Më 1962 themeloi degën e meshkujve Misionarë të Dashurisë. Pastaj shoqatën ndërkombëtare “Bashkëpunëtoret e Nënës Tereze”, pastaj Misionaret e Dashurisë dega e meditimit, Vëllezërit e Fjalës etj. etj.
Po pse vërtet angazhohej kaq shumë? “Për lavdinë e Zotit dhe të mirën e njerëzve”-përgjigjej ajo
Nëna Terezë punonte cdo ditë me cdo njeri që kishte nevojë për ndihmë. Fati e rasti e deshi që të qëndrojë më gjatë në Indi por shembëlltyra e saj, forca e ideve forca e dashurisë së njeriut për njeriun kishte filluar të përhapej nëpër tërë botën. Duket se u bë pikë e kthesës në ndërgjegjen e njerëzimit. Njeriu për njeriun nuk qenka vetëm ujk, nuk paska vdekur dashuria , mirësia, respekti i njeriut për njeriun. Porositë dhe fama e veprave të saj filluan të lëvizin gjithandej globit të mbushur përplot kontraste, ligësi e egoizëm. Pa ndalë ajo i bënte thirrje njerëzimit që ta mund të keqen në vetvete sepse nga këto ligësi e egoizma prodhohen fatkeqësi njerëzore si imoraliteti, alkoolizmi, droga, AIDS-i e të tjra, që po e kërcnojnë njerëzimin. Nëna Terezë jo vetëm me porosi por edhe fizikisht ishte aty ku kishte fatkeqësi. Hapi shumë qendra në vende të ndryshme të botës për të ndihmuar shërimin e të sëmurëve nga droga e AIDS-i . Ajo nuk komenton më shumë përvec “ Ata janë qenie njerëzore, vëllezërit dhe motrat e mia, ne duhet t’i falim ata. Këta njerëz më shumë vuajnë nga izolimi që u bëhet. Ata kanë nevojë për dashuri.” Ajo është kudo në: Qernobil, Bejrut, Etiopi, Kubë, Romë, Shkup, Uruguaj, Brazil, Kosovë, Aman, Gjermani, Francë, Honduras, Kamerun... e ku jo atje ku ka vuajtje. Dorën e ngrohtë të ndihmës së Nënës Terezë e ndien me miliona njerëz, pavarësisht nga raca, feja, gjinia, etnia etj. Për Nënë Terezën të gjithë ishin njerëz dhe i shikonte si njerëz.
Tashmë ishte shndërruar simbol kudo në botë . Më 1979 Nënë Tereza dhe vepra e saj u shpërblye me cmimin Nobel për paqë. Në arsyetimin e Komitetit për ndarjen e cmimit ndër të tjerat thuhet se vula e veprës së saj është nder për njeriun, për vlerën dhe dinjitetin e tij duke vënë në spikamë se ajo ia ktheu njerëzimit shpresën në një moment të tensioneve dhe krizave të mëdha në botë. Laureatja e cmimit, Nëna Terezë, deklaroi se e pranon cmimin në emër të të varfërve dhe mjetet që sjell cmimi ishin pikërisht për këtë.
“Ky cmim është një rast i mirë për të dëshmuar se dashuria është një rrugë e mirë për paqe.Dhe jo vetëm dashuria me fjalë por dashuria në vepër. Ky cmim do t’i gëzojë mijëra njerëz anë e mbanë botës të cilët bashkohen me mendimin se të varfërit janë vëllezërit dhe motrat tona.”
Nga ky piedestal Nëna Terezë përsëriti thirrjen për paqë, dashuri mes njerëzve, mirëkuptim, ndihmë njëri tjetrit. Theks të vecantë ajo vuri në rolin e ngrohtësisë familjare për edukimin e fëmijëve të shëndoshë. Ku mungon kjo ngrohtësi, tha ajo, shfaqen devijime si droga, AIDS-i etj. Edhe këtu në Osllo ajo foli e shpjegoi pse angazhohej kundër abortit. Abortin ajo e quajti shkatërruesin më të madh të paqës. “Nëse një nënë mund ta vrasë fëmijën e vet c’und të thuhet për krim kur vritemi në mes nesh . Këta fëmijë të palindur po vriten në barkun e nënave të tyre. Mendoj se të gjithë ne duhet të lutemi të mos ndodh kjo. Nëse me të vërtetë e duam paqën duhet ta ndalim vrasjen e fëmijëve të pafajshëm në barkun e nënave të tyre.”
Gjithë vëmendja e njerëzimit atë ditë ishte drejtuar drejt Osllos. Shqiptarët kishin dhe një arësye më shumë për t’ ju gëzuar mirënjohjes së madhe që iu nda kësaj bije të vyer të kombit.
Në emër të shqiptarëve përshëndeti imzot Nikollë Nikprelaj.
Para Osllos dhe më pas Nëna Terezë u nderua edhe me shumë cmime të larta nga qendra e institucione të botës si: cmimin ndërkombëtar Xhon Kenedi, cmimin Nehru, cmimin Nëna Universale, doktore e anëtare nderi në disa universitete etj. etj. Më 1990 u shpall anëtare nderi e Akademisë së Shkencave dhe e Arteve të Kosovës ndërsa në vitin 1996 kryetari Rugova e shpalli Anëtare Nderi e Republikës së Kosovës.
“Ne do të mësojmë gjithmonë nga filozofia e dashurisë që e krijoi ajo. Kjo filozofi është dashuria për Zotin, dashuria për njeriun dhe dashuria midis njerëzve. Kjo është dashuria e nënës shqiptare, që Nëna Tereze e ndau edhe me njerëzit e popujve të tjerë . Këtë dashuri e ngriti në planin universal për veprën e bërë të bamirësisë. Nëna Tereze, mund të themi, është themeluese e filozofisë humanitare që aq shumë i duhet njerëzimit. Njerëzit e mëdhenj dashurinë e ndajnë dhe ua dhurojnë të tjerëve. E tillë ishte Nëna Terezë. Nga filozofia e saj ne mësuam të jemi sëbashku . Ajo është në zemrat e të gjithë kosovarëve e që krenohen që është Nëna e Njerëzimit...”(Kryetari Rugova)
Krahas angazhimeve të pareshtura me të varfërit e saj në Kalkutë dhe qendrat tjera botërore ku kishte hapur qindra shtëpi për të varfër, spitale e shkolla, Nëna Terezë përpiqej që të gjente kohë për të vizituar vendlindjen e saj. Në Kosovë për herë të parë erdhi në vitin 1971. Ishte mysafire e don Nikolë Minit, famullitar i Prizrenit. Shtegtoi edhe në Letnicë dhe disa vise të tjera . Ishte koha e komunizmit dhe ateizmit dhe thuajase përvec elementeve kishtare dhe fetare katolike askush nuk e hetoi praninë dhe vizitën e saj, tregon don Lushi. Vizita e dytë e saj në Kosovë u bë në vitin 1978 e edhe kjo kaloi pa ndonjë publicitet. Vizita e tretë ishte më, 1980 kur tashmë ajo ishte bërë personalitet i përmasave botërore dhe kishte fituar cmimin Nobel.
“Vizitoi Shkupin e saj dhe Shkupin tonë, themeloi edhe bashkësinë e parë rregulltare “Bijat e dashurisë hyjnore” në Shkup pastaj pas Shkupit erdhi në Bincë ku pati nje takim me klerin tonë dhe motrat tona . Në Letnicë u morëm vesh që t’ia bëjë edhe një vizitë Vitisë, kryetarit të komunës dhe të zhvillojë një takim në Këshillin Ekzekutiv të Kosovës që atëherë kryesohej nga Bahri Oruci dhe nënkryetar ishte Pajazit Nushi- rrëfen Lush Gjergji. Në vitin 1986 erdhi më shumë privatisht për të vizituar ipeshkëvinë dhe ipeshkvin e atëhershëm imzot Nikë Prelën dhe për të shqyrtuar situatën se a është e mundshme që edhe në Kosovë të hapet një qendër e Misionareve të Dashurisë. Vizita e saj e fundit bërë Kosovës ishte në vitin 1988, ishte vizitë publike. Erdhi dhe solli 4 motra Misionare të Dashurisë dhe hapi qendrën e saj në Pejë.
Pajazit Nushi i cili atë kohë ishte nënkryetar i Qeverisë së Kosovës dhe i ngarkuar me organizimin e pritjes që iu bë Nënës Terezë, krahas bisedave për pozitën e fesë në Kushtetutë e tema të tjera , kujton rastet e refuzimit të saj për të kaluar natën në luksin e hotelit ose për t’u shërbyer me veturë: “Ishte shumë e thjeshtë në cdo pikëpamje. Nuk keni nevojë të angazhoheni kaq shumë për qëndrimin tim këtu sepse unë mund të eci prej këtu e të shkoj deri në kishë, pse t’i sillni ju tri-katër makina për mua...”
Në Shkup për herë të parë u kthye në vitin 1970. Kështu ishin kohët dhe rrethanat por edhe angazhimet kolosale që kishte. Vizitat në Shkup dhe Kosovë janë bërë në kuadër të një programi.
Pas ardhjes së demokracisë në Shqipëri u hap dera edhe për ardhjen e Nënës Terezë. Ajo bëri disa vizita dhe hapi një numër institucionesh të bamirësisë si dhe objekte të kultit të cilat më herët ishin të ndaluara.
Në vitin 1993 Nëna Terezë erdhi në Shqipëri në shoqëri të Papa Gjon Palit të Dytë.
Ja mesazhi i saj drejtuar popullit shqiptar:”Duajeni njëri tjetrin ashtu sic ju do perëndia juve të gjithëve dhe lutuni! Sepse duke u lutur në familje e mbani atë të bashkuar. Familjarët që luten bashkarisht janë të bashkuar e duan njëri tjetrin sic i do perndia të gjithë prandaj ne këtu në Shqipëri insistojmë shumë për lutje dhe unitet dhe dashuri në cdo familje. Zoti ju bekoftë!
Po gjatë kësaj vizite Papa dha këtë vlerësim për Nënë Terezën dhe veprën e saj të madhe: “Si mos ta përmendim fort të dashurën, bijën tuaj, bijën e zgjedhur shqiptare, motrën Terezë të Kalkutës, nënën e shumë të varfërve në botë. Me ngrohtësinë e fesë, kjo grua e vogël e madhe ka dhënë nxitjen dhe përkujdesjen e madhe të zemrës shqiptare...”
Dhe, kudo Nëna Terezë ishte e pranishme me të njejtën energji të shpirtit të saj për të ndihmuar më të varfërit e botës. “Ata mund të ndihmohen pavarësisht nga mundësitë që kemi qofshim të pasur apo jo. Mund të ndihmohen me shumë para e nëse nuk ka edhe me një qindarkë edhe me një kujdes , pak respekt me një buzëqeshje.”
Për ta nuk kurseu asgjë as shëndetin, as kohën as mundin dhe ia doli, duke iu ofruar ndihmë hallegjinjëve të pashpresë që nga ndihma më e vogël e deri te mrekullitë. Mbi të gjitha ajo dëshmoi se edhe e pamundura është e mundur. Por kishte edhe ndonjë zë malicioz, si gjithmonë që i përcjellin veprat e mëdha, që të thoshte ndonjë fjalë të ligë edhe për Nënën Terezë, për prejardhjen e fondeve, për menaxhimin e tyre etj. Edhe në përgjigje të tyre ajo ishte e madhe duke kërkuar që të mos u vihet veshi por të vazhdojë puna. Mbase në momente të tilla do t’i ketë lindur inspirimi që këtë përgjigje ta jap edhe me poezi: “S’ka rëndësi, njeriu është i pa arsyeshëm, i pa logjikshëm, egocentrikë, s’ka rëndësi duaje! Nëse bën mirë do të thonë se e bën për qëllime egoistike, nuk ka rëndësi bëj mirë! Nëse i zbaton qëllimet e tua do të gjesh miq të rrejshëm dhe armiq të vërtetë, s’ka rëndësi zbato! Të mirën që e bën nesër do të harrohet, s’ka rëndësi bëj mirë! Nderi dhe ciltëria do të bëjnë të lëndueshëm, s’ka rëndësi, të jesh i ciltër dhe i ndershëm! Atë cka ke ndërtuar vite me radhë mund të rrënohet fill, s’ka rëndësi ndërto! Nëse i ndihmon njerëzit do të hidhërohen, s’ka rëndësi ndihmoiji! Jepja botës pjesën më të mirë të vetvetes do të shqelmojnë, s’ka rëndësi, jepi botës pjesën më të mirë të vetvetes!”(N.T.)
Pra edhe në vështirësi Nëna Terezë na ka dhënë modelin e tejkalimit të tyre mjafton që të kesh zemër të pastër dhe qëllime të larta. Prandaj janë harruar ata zëra të ligë dhe ka mbetur shkëlqimi i veprës së saj të cilës iu përkushtua me shpirt deri në castet e fundit të jetës.
Nënë Tereza ndrroi jetë më 5 shtator 1997. Në varrimin e saj morën pjesë me pikëllim të thellë, krahas të varfërve edhe personalitetet më të shquara botërore.
Ishte kjo humbje e madhe për njerëzimin por edhe ngushëllim se ajo e la të qartë rrugën që duhet ndjekur.
Ja, ta zëmë, si e komenton vdekjen e saj zëvendësja e Nënë Terezës, motër Nirmala e cila beson se fenomeni Nëna Terezë dhe figura e saj karrizmatike do të vazhdojë të veprojë përmes të tjerëve:”humbja është shumë e madhe! Sa u përket problemeve jam shumë e sigurt se Nëna Tereze do të lutet edhe atje ku është në qiell dhe do të na ndihmojë. Kam shumë besim në ndihmën e Zotit dhe lutjet e nënës por, sigurisht që humbja është shumë, shumë e madhe.”
Ndërsa një ditë pas vdekjes së Nënë Terezës, Papa Gjon Pali bëri këtë vlerësim për të: “Nëna Terezë e ka shënuar historinë e shekullit të 20. E ka mbrojtur me guxim të pashoq jetën , i ka shërbyer qenies njerëzore për të mbrojtur dinjitetin dhe nderimin atyre që i kishte thyer jeta për t’i dëshmuar dashurinë e Zotit cdo krijese njerëzore. Kjo është dëshmia e dashurisë engjullore që ushqehet nga feja dhe e përcjellë deri në vdekje. Kështu e përkujtojmë atë duke u lutur dhe duke i dëshiruar shpërblimin që e pret cdo besimtar në mbretërinë qiellore.Le të jetë shembulli i saj i gjallërishëm ngushëllim dhe frymëzim për familjen e saj, kishën dhe mbarë botën.”
Bill Klintoni e quajti Nënë Terezën, vigan i shekullit tonë. Zhak Shiraku tha se pas vdekjes së Nënë Terezës ka më pakë dashuri në botë! Toni Bleri vlerëson se shpirti i Nënës Terezë do të rrojë si frymëzim për të gjithë ne!
Nëna Terezë u bë për të gjallë e edhe më shumë pas vdekjes inspirim për mendjet krijuese të të gjitha llojeve: për artistë, skulptorë, kompozitorë, shkrimtarë etj.
“Nëna Terezë është shprehja më e bukur e mirësisë, e humanitetit, e zemërgjerësisë, e flijimit e tërë asaj që mund të themi që është bujare.” Këtë vlerësim e ka bërë piktori i njohur Ibrahim Kodra i cili ia ka kushtuar edhe disa punime brilante në pikturë dhe shton ” Nëna Terezë është nëna e botës mbarë. Ajo ka shpëtuar fëmijët e botës mbarë! Kjo është Nëna Terezë. Shqiptarët mburren me emrin e saj. Ajo ka naltësu edhe emrin e popullit Shqiptar sepse me mirësinë që ka bërë në tërë botën emri i saj është i shkruar me shkronja të arta.Dhe e meriton se e ka qu nalt emrin e Shqipnisë.”
Ismail Kadare:” Nënë Tereza është figurë e madhe emblematike e kombit shqiptar. Me figura si Nënë Tereza historia e njerëzimit, vetë njerëzimi, është bërë më i pasur dhe më i ndritshëm. Populli shqiptar mund të jetë krenar që i ka dhënë botës një pasuri dhe një dritë të tillë. Me këtë ai dëshmoi edhe një herë se është një popull që bënë pjesë në qytetërimin e madh evropian. Jam i lumtur që vite më parë e kam takuar këtë shejtore. Cdo popull do të ishte krenar ta kishte pjellë Nënë Terezë. Prandaj krenaria jonë për të është legjitime. Në qastet tona të vështira ne e kemi kujtuar gjithmonë. Ajo na ka dhënë besim dhe kthjelltësi në shpirt. Në kohë të ashpra ne e kemi kujtuar poashtu gjithmonë, ajo na ka dhënë fisnikëri dhe paqe. Nënë Tereza do të jetë e tillë për ne në jetë të jetëve.”
Nermin Vlora Fallaski
Nënë Tereza kishte dicka që në atë përmbledhjen e trupit të saj, në ato rrudha që kishte në fytyrë e bënin jashtëzakonisht të madhe...
Gjelosh Gjokaj
Te artistët ajo është gjithmonë një element inspirativ, edhe si figurë edhe si personalitet me vepra të mëdha që i ka ba. Shqiptarizmi duhet të krenohet me veprën e saj.
Ja si e kanë shprehur përmes poezisë admirimin e tyre disa nga poetët kosovarë:

Gonxhe Bojaxhiu gjallëron paralele
o ndihmon fatkeqët kur i lë cdo shpresë
nënë është për bonjakët që s’janë të aftë për ndjesë
xixë për nëna të lëna dhe fëmijët pa mnela
hapi ajo zemrën sa vetë rrozullimi
edhe në të i ngroh njerëzit e cdo ngjyre ...(Enver Gjerqeku)

në syrin tënd janë do rrugë
që shpiejnë nga jeta
që shpiejnë nga bregu
zemrën prej Nositi
në planet e ke shtri
si nëna fëmijën
mbuluar e ke me dashuri... (Qibrije Demiri)

fleta erëkëndshme
u ngrit drejt qiellit
dhe u shndrrua në rreze
të ngrohta të diellit
Gongje Bojaxhiu
në Nënën Terezë!... (Mark Krasniqi)

Vepra dhe jeta e Nënë Terezës ka frymëzuar edhe artistët dhe krijuesit e fushave të ndryshme anë e kënd botës. Pra të gjithë ata që aspirojnë të nxjerrin në pah vlerat njerëzore, mishërim i të cilave ishte shqiptarja Gongje Bojaxhiu-Nëna Terezë.
Më 19 tetor 2003, ipeshkvi i Kalkutës i kërkoi Papës që Nëna Terezë të shkruhet në radhët e shejtërve.Po këtë ditë, Papa Gjon Pali i Dytë, e shpall të lumnueme Nënën tonë të madhe Tereze. “...Me autoritetin tone apostolik, pranojmë që shejtorja e nderuar e Zotit, Tereza e Kalkutës, tani e tutje të quhet lume e që festa e saj të kremtohet, sipas rregullave të caktuara nga e drejta kanonike kishtare, cdo vit, në ditën e lindjes së saj për qiell më 5 shtator.”
Nëna Terezë është shembull për t’u ndjekur. E sikur të gjithë ne të ecnim hapave të saj, bota do të ishte krejt tjetër.

Flora Durmishi- Kosovë

Bota e Gruas Shqiptare-JULIA GJIKA -POEZI per Nene Terezen

NENE TEREZA








Nënëlokja, sic e quante ajo nënë Dranen, vdiq ne 1972 dhe e motra, Age, ne 1973. Me gjithë lutjet,ndërhyrjet, Qeveria komuniste, nuk e lejoi Gonxhe Bojaxhiun tëvinte në Atdheun e saj, për të parë nënën dhe motrën sa ishin gjalle.





Nga Julia Gjika
Boston





C’po i dëgjojnë veshët?


Eshtë or’e fundit,


Ajo s’mund të shkojë atje.


Eshtë tokë e ndaluar,





Në lutje përulet.


Mbështjellë në të bardha,


E vogla në trup,


E kohes sone Gjigandja





Krahët shtrin mbi akullnaja,


I ësht’ hapur plaga..


Si t’a grisë të sotmen,


T’i shkojë nënës pranë,


Në tokën e mjer’ s’u pane.





Lutet për të nesërmen,


Në qiell do jenë bashkë.,


Në ëndrra kujtimet meken


Në dy botë peng,


Dashuria mbetet.





Nënë Drane rrënkon


Në shtratin e vdekjes.


Përkëdhel foton e saj


O Zot, më bëj zog,


Para se të jap frymën


Në Kalkutë të shkoj,


Gonxhen time të shoh.





Të prek dorën që shëron,


Paqe u jep të varfërve,


Kur i pasuri s’i afron,


Sytë s’u hedh, anash u shkon.


E tëra bëhem,e tëra shkoj,o Zot.

Bota e Gruas Shqiptare-ILIRIANA SULKUQI-Cikel Poetik

Me këtë cikël poetik, të cilin e kam organizuar nën titullin "Përballë me Zotin", dua t'ju përshëndes të gjithave ju, miket e mia me moshat nga vajza-te gjyshja.

Ju uroj shëndet, qetësi. Uroj të kemi sa më shumë mirësi dhe dashuri universale, të cilat më shumë se çdo kush dijmë t'ia dhurojmë botës ne, femrat.

Si prolog të ciklit, po ju dërgoj disa vargje të Nënë Terezës, në këtë Ditë (Përkujtimore) të Pranisë së saj me Zotin, që titullohet "Himni i Jetës" dhe që është e shkruar në Faltoren për prindërit e saj në Kalkuta:

Jeta është një mundësi: Kape!

Jeta është një bukuri:Admiroje!

Jeta është një ëndërr: Realizoje!

Jeta është një detyrë: Plotësoje!

Jeta është një mister: Njihe!

Jeta është një premtim: Mbaje!

Jeta është një dhimbje: Kapërceje!

Jeta është një këngë:Këndoje!

Jeta është një luftë: Luftoje!

Jeta është një aventurë: Sfidoje!...

Jeta është Jetë: Shpëtoje

Jeta është një lojë : Luaje

Pas këture vargjeve-postulat, poezitë tona e humbin vlerën e tyre, por gjithsesi, sipas mënyrës dhe rrëfimit tonë shpirtëror, të paktën të bëjmë atë, të vërtetën poetike, pavarësisht se sa ia arrijmë qëllimit artistikisht.Uroj dhe përshëndes, të gjitha poetet dhe krijueset (krijuesit) , frymëzim e krijimtari të suksesshme. Lexim të këndshëm dhe gjithmonë e mirëlexofshim njera -tjetrënMe dashuri dhe mirënjohje për të gjitha ju - Iliriana Sulkuqi

"Përballje me Zotin"- cikël poetik-ekskluziv

Iliriana Sulkuqi, gusht, 2007
Brooklyn

PËRBALLJE ME ZOTIN...
(më faltë!)
Para nisjes sime për në Atdhe
Shkronjë më shkronjë,
Fjalë për fjalë
Vargun tim do ta përplas...
O t'më bëhet dallgë mbi valë,
O me dallgët të më marrë!
Kjo nata jonë…
"Andej mesnatë, qiell me shi...
Këtej mëngjes..."
Mëngjesi Yt më gjen të lodhur,
si të të vij?
Fijet e natës, thurr edhe shthurr
nëpër gishtrinj…
Mbi natën Tënde, sot mbeta zgjuar,
gjer në mëngjes,
Ah, Zgjimi yt ma "vodhi" ëndrrën,
prapë ëndërr pres…
Kjo nata ime , sonte më vjen,
dy jetë e gjatë,
Nuk paska lindje , nuk paska diell,
është vetëm natë…
Dhe dita-natë, është vetëm natë,
natë e vërtetë
që çel Atje, mëngjes të Ri
dhe gdhihet shpejt…
Sonte nuk fle, dhe po të fle,
e zgjuar jam…
Jam fryma Jote, po fluturoj,
mbi oqean…
...
V.O :Pyetje Zotit:
Po tani ,
kush e ka fajin
ne apo Ti?
Përse e ndave
në dy gjysma globin-
njera me natë ,
tjetra me ditë?
Si mund të puthen
Dashuritë?
Dy dhimbje mbi të gjitha dhimbjet:
Dy dhimbje paska më të dhimbshme kjo Botë;
Kur të ikën nëna,
Kur, pas vdekjes së fëmijës-
pa frymë jeton...
Gjithçka të bukur, Zot…
Gjithçka të bukur, Zot,
i paske mbajtur pranë vetes…
( Madje, edhe shpirtin atje na e "rrëmben",
pas 40 ditëve…)
Prandaj s'e trashëgojmë dashurinë e Mari-së
dhe bota shëmtohet deri në çmendje…)
Prandaj poetët s'u puthkan në tokë
Dhe zenë e flasin me vete…
Prandaj,
Askush s'i dëgjon e pëshpërisin:
"Gjynah , të shkretët…"
Prandaj e vrasin që në mengjes
me "armën"- "shpejtësi moderne"-
që në gjuhë mëkatare do të thotë:
-Internet,
pa trok zemre.
Përse më mban peng?
Tri herë në ditë të falem
(me apo jo Ramazan,
me apo jo Lindje e Ringjallje të Krishtit tënd!)
Ti përsëri peng më mban ...
Tri herë në ditë më shfaqesh para,
si i Madhi të voglit,
që mund ta rrahë kur të dojë...
derisa ia tret edhe kockat...

As më merr, as nuk më le..
Të shkretën,
mos ma mbaj në Harresë Vdekjen...
Nuk mundem më
Edhe malle edhe ligje
edhe pragje edhe ikje,
edhe prush edhe hi,
dhe puhizë dhe stuhi
dhe një shkronjë dhe një përrallë
dhe një yll me yjësi
dhe një Tokë me Dashuri..., -
për hatrin tënd
mbi shpinë t'i mbaj.
"Stilistja" e këmbëve të mia…
Nëna ime,
Stilistja 16-vjeçare,
Dipllomuar si e parë në Milano-
ua nxorri "në shesh"milanezeve
hiret prej nëne…,
si ndëshkim
prej "ferexhes"-ë
nga vinte…
…
Kur më lindi mua,
Ma qendisi jetën me rroba kukullash,
Me "shalka" jashtë"
e rripa mbi gjysmën e trupit…
…
Nga viti në vit
ma ulte një gisht
palën e fundit…
Derisa sot,
m'u bënë pantallona
deri në grykë të shpirtit…

Kujt t'i besoj


Kujt t'i besoj,
ëngjëllit a djallit,
njeriut a kafshës,
lotit a këngës,
heshtjes a britmës
fjalës a krismës,
Ty, Zot, a vetes,
Vetes apo Ty ?!...

Të them:- Zot, ndihmomë!
Përgjigjesh: -Je zonja e dhimbjes!
Të lutem:- Shpëtomë!
Më thua:- Ndihmo veten!
Të çirrem:- Merrmë!
- Jo, i duhesh botës!
-Bota më ha jetën…
-Shëët, jeto të vdesësh!


Kur m'u kujtua mosha…


Dhe një herë që desha të qeshja
dhe një herë që desha të flisja,
midis dy rrudhave m'u mbyll buzëqeshja,

kur mu kujtua mosha…

Dhe… Më fal, o Zot!
Mallkova vitet…
mallkova kalendarët…
Për ngjarje historike
pas qejfit datat i ndërrojmë,
për moshën s'lëvizim as qimen.


Skllavja ime L I R I...

Liri, liri,
ti, skllavja ime,
ti-ëndrrakëngë,
ti-njëmijë dete!
Sirenë më je,
gjithë dallgëzime,
burime pi e prapë kam ètje…


E skllave s'je,
skllave s'të dua,
paçka se prangat nuk t'i shoh…
Paçka se Zoti s'është mua,
Paçka se Zoti prap më do...
Me pranga
fort më dhimbsesh mua,
me brenga zemre ty të njoh…

Liri, Liri,
Pasthirrmë brezash-
Që s'gjejmë këngë
të të LIROJMË…!
Dhe Zoti më përgjigjet:
Bëj Dashuri si Dashuria
Dhe vetes tënde mos i trego!
Jam Plak i Motçëm
Dhe Urtësia
S'më le
Të Keqen
Ta "Luftoj"!

Jam e bukur
me dhimbjen time

Me dhimbjen time jam e bukur
me pasurinë, e pakrahasueshme,
di dhe pranoj sekondën
e vdekjes…-
nga xhelozia Tënde,
Zoti im
i Përjetshëm… !
...Dhe thotë një këngë...
Për dashurinë jap shpirtin
Për urrejtjen-dashuroj
-autorja-
...dhe thotë një këngë e bukur brenge:
"Çomë ku të duash taksixhi…"
... dhe ndal atje ku ndalet loti…
dhe lotin tim mos e rrëfe …
…Dhe ndal atje ku digjet heshtja,
ku shpirti flaket nga një trill,
ku mbyllen sytë, ku rreket zemra,
ku trupi preket nga një "xhind"…
Ku tokë e qiell të përndezur,
përdigjen si një Vetëtimë,
Ku Zoti zbret, ngjallen të vdekur
Ku nata ditës i bëhet flirt…
…
Dhe thotë ofshama dalë nga nata
"Çomë , ku të duash Dashuri,
Mbi shtatë palë qiej, me shtatë Hëna
qendisma trupin me qirinj!
Mermerin tim…

Kjo botë që trupa mbledh nën dhè,
s'ka punë me mua,
i jam e huaj...

Flirtoj e ndezur prej një shpirti,
sa nuk ka dimër
të më shuaj...

Dhe ndizem, digjem si Vezuvi,
herë brenda vetes,
herë si llavë…

Herë si hi, mbetur prej fisi,
herë si èthe
në mesnatë...

Djegur, shkrumbur gjer në palcë,
Nga varri im do mbetem jashtë…

Nju Jork, 21 gusht, 2007, ora 1.00

Metafora e personazheve fëminore
1. ...Nëse të duhet pak Atdhe...
Një Kësulkuqe mbetet përrallë -
Një "Pendëkaltër" – flatron mbi rè…
(përgjigje miqësore autorit, për poezinë e tij "Kësulkuqes"-Litlle Red Riding Hood)
Mos u trishto, zog qiellor!
Kudo, kudo të fluturosh…,
nëse të duhet pak Atdhe,
një Kësulkuqe ta gjen kudo…
Se kjo përrallëz, thonë, tregohet
veç në dimër dhe në vjeshtë,
kur nata bëhet më e gjatë,
kur gjumi s'vjen pa u ndjellë…
Kësulkuqja, siç ti thua,
Vjen dhe ikën si legjenda:
Herë me shportën e "uritur",
herë me lule dhe "gënjeshtra"…
Kësulkuqja –vajzë përralle-
Vjen papritur si e madhe,
Me një shportë me dy barkushe-
Një me dhimbje, një me vargje…
2. "Lejlekët nuk vijnë më…"
(autorit të librit me titullin e sipërm)
O shpend i bukur,
me flatra e shpirt deliri...
hapësirë më hapësirë,
mbi ikje zjarrore…
Po të duash,
edhe unë mund të kthehem në Kumuri,
e një folezë ku të shlodhemi,
mund ta gjejmë nëpër hoje…
(… edhe kështu –pa fluturim
një mrekulli duhet të jetë,
tek foleza e ballkonit – vendlindje)
3. ...tek "Udha e Qumështit"
Një shteg do ta gjej për tek "Udha e Qumështit"
dhe e tëra do të lahem me yje...
Derisa të më vijë Ylli i "Akshamit"
të më veshë me Fustan Nusërie...

...E pastaj, sëbashku si Një
të zbresim në shtratin e Tokës…
Të digjemi nga fryma jonë
dhe Dritën t'ia falim Botës...
Ku po fle?

Ku po fle,
ku po fle.
te një fjalë a mbi një muzë,
a me ëndrrën që të tret,
a mbi gotëzën me musht?

Ku po fle,
ku po fle,
në një cep shtrati të zbrazur,
me një trajtë semaforësh,
a mbi buzë nga morgu ardhur?...

Ku po fle,
ku po fle,
mbi petale trëndafilash,
përmbi èthe djalërie,
a mbi shkrepje shkrepëtimash?!

Ku po fle,
ku po fle,
pranë një vatërze përralle,
a mbi sy ku grirojnë re
dhe pikojnë vetëm nga malle?

Zgjohu,
zgjohu, n' sy më shih,
se s'kam kohë për t`u rrëfyer,
do të nisem për shtegëtim,
buzët ende s'i kam lyer…
Ku po fle...?
24 gusht 2007

Ndodh edhe kështu...
Se ku do të shkonte , nuk tregoi…
Se ku ishte, nuk e pyeta…
E zura për krahu deri në shtrat,
Ia mbulova drithmat
me kuvertën e derstilur
nga pritja…
***
Mbi lodhjen tënde, përkulem si kulpër…
Paprekur t'i puth sy e buzë…
Tek ëndrra s'mundem, s'ta përgjoj kurrë...
Dhe sikur Endrra të mos jetë - Unë.

Këtu të pres...

Këtu,
këtu,
këtu do pres…
tek fjal' e parë që më dha fjalë
tek vargu yt që m'u bë flirt,
tek ëndrra jote e përmalltë...

Këtu,
këtu,
këtu më gjen,
fshehur pas fjalës, në ëndërr shfaqur
si një vejushë me nota prehjesh,
me vello ëndrre të përflakur!...
Këtu,
këtu
edhe atje,
ku perëndon dhe lind më shpejt...
herë si brymë, herë si vesë,
mbi cipë të shpirtit do më gjesh...
Përballë
me sytë,
të bëhem Sy,
ku bebza sheh një jetë larg…
të bëhem buzë, të bëhem shpirt,
m'i thellë se ky oqean…

Ferri, Purgatori , Parajsa…-përmbi tokë
-…kur të japin një shuplakë në njerën faqe, jepua edhe faqen tjetrën… ( e shqipëruar nga autorja)
(e di që në "turrën e druve"
do të më "djegin" një ditë...
unë nga flakët e Ferrit vij
dhe jam ende Dashuri...)
1. Ferri
Ia gjeta strofullën Ferrit…-
Këtu , para syve, para vetes…
Më ulet këmbëkryq , si zot shtëpie,
Më tregon si më pjek,
kur s'i bëhem strehë për shpifje......
Ia gjeta "Pallatin" e djegur
mbi tokë -(s'ka të përtejme…),
ku nëna qan birin e vetëm ,
ku shpirti thèret pas shpine…
P – urgatori –
Edhe ti , këtu na je,
para syve, si shushunjë…
As andej e as këndej,
si lavjerrës eunukësh…
As andej, as këndej ,
si një lajkëz e shëmtuar,
As "Parajsë", as pakëz "Ferr",
Veç një "P…" e përdhunuar.
3 . Parajsa…
E kam parë me sytë e mi një prift
që "bekonte" kriminelin.
Edhe disa hoxhallarë
që "ta lajnë" xhepin…
E kam parë me sytë e mi,
Priftin e 6-të Janarit-
Kur ti, Zoti Ynë Bekoje Ujin,
ai u shihte këmbë e gushë
zonjkave të vèja…
Demoniane
Bëj bè, për vitet e tejtretur,
bëj bè, për Syrin e vetë Zotit!
bëj bè, për trupin e pakallur,
nën dhè-un ku më shuhet loti…
Bëj bè, për gjysmë vajzërinë,
për gjysmështegun-grua e pa thënë…
pëj bè për puthje-zën në ëndërr,
dhe një tjetër që m'u fsheh pas hënës…
Bëj bè për dashurinë e vdekur…,
dhe për një tjetër që më vjen e lindshme,
bëj bè për ditën më të trembur
që më bëri zokth me përpëlitje.
Bëj bè për syrin që s'i fikem,
i vetmi skllav me tej-liri t'jashtëligjshme…
në iksha vërtetë, nga kjo Dridhje,
do ta djeg me Aligerin - Dhimbjen!
Nëse më zgjon...
Isha mirë në errësirën time…
flisja me vete, qaja në heshtje…
pa isha mirë n'ëndrrën e vdekur,
me prangëdhimbjet që ju gjeta…
po ti, çfarë pate që më zgjove,
të më dhurosh dhimbje të tjera?…

Nëse më zgjon në tjetër shekull,
ku sy e shpirt janë vetëm Një,
ngrihem nga varri si e çmendur,
Zotin e bëj të flasë me zë…

Nëse pas fjalës kërkon të fshihesh,
dhe me një shkarpë trupin ma djeg,
të ndjektë nga rrënjët një vetëtimë,
që të bën princ e të bën mbret!

Nëse më zgjon, sot e pasmot
me heshtje-dhimbje, dashuri,
të kthehem Gjethëz në stinë pa mort,
ku edhe dimri ka frikë të vijë...

S'kam aq faj…
Falmë, falmë trup i huaj,
mbrëmë pa leje të kam puthur…
s'kam aq faj kaq shumë të vuaj(!)
vetë në shtrat më ishe futur…
Kur dhe ëndrra shfaqet djall
unë jashtë ëndrrës, s'kam aq faj…

Kur do të shoh
Kur do të vish, kur më ke ik'?
pyes më kot , duke u gdhirë... por Zëri dridhet e dot s'më thotë...
Por Zëri trembet nga tjetër botë...

Kur më ke ikur,kur do më vish,
pranë fjalës mik, pas fjalës -shpirt...
Më shkoi jeta me largësi,
pa asnjë trill, pa asnjë flirt…
Pa asnjë bebëz dritë më dritë,
zjarrur si Diell, plorur si Hënë…
Shkrumbur mbi tym të arratisë,
ngrirë e grirë nga koh'e vrarë…
Kur do më vish, me ditë a natë?
Kur do të shoh dalë nga një zhgjëndërr?
Dt. Duke u gdhirë 2 shtator'07
Po pastaj, a pas një viti…
Po tani e po pastaj
ç'do krijojmë ne të dy,
një gazetë që të na "hajë",
apo shpirt për dashuri?
A do lozim veç me ëndrra
Qe të çojnë vetëm te vdekja...
Ti Çehov dhe unë Lidia
Ti Romeo-unë Zhulieta...

Po pastaj, a pas një viti,
do ta lindim një fëmi',
me fytyrën e një malli
dhe me emrin Poezi?

A s'më thua, pas dekadash,
kur kjo botë të jetë një tjetër,
do tregohen si legjenda
puthjet që s'shkruhen në letër?

Pa më thuaj, paç të mirë,
kush nga ne është më i bukur,
unë që vrava dashurinë,
apo ti që m' vret i lumtur!
Vdes e para……,

Sikur të vdes duke të puthur,
pastaj ç'do bëjnë buzët e tua...?
Po të jem pak sy - përgjumur-
do të më thuash që s'të dua...!
...
S'di ç'të bëj (?!)
Veç di se digjem...
Nga një natë e tejkaluar…
…
Vdes e para –në të gdhirë
Pa rrëfyer pse më ike…
Vdes e para , veç jeto
në të tjera ardhje-ikje...
Vetëm shpirt kam te shpirti,
këmbë e duar nuk i njoh…
Pse të dua vdes e para,
Ikjen tënde mos ta shoh…
Jam e çmendur…

Jam e çmendur
se të dua, më shumë se ti mua,
të shoh dhe ku s'je…

Sikur vërtet
të ndodhesh mbi qepallat e mia,
nga çmenduria,
prap do të të përze….

Jam e çmendur.
Më shumë se dashuria,
me çmenduri të mbështjell….

Tani e kuptoj
çmendurinë time
dhe dua të jem e çmendur vërtetë!


Unë dhe Bota
(Autoportret)

Jetoj në një botë të largët,
apo bota më largohet, s'e di?!
të jetosh gjithë jetën me ëndërra
për botën, do të thotë - UTOPI.

Të qeshësh, kur thellë të qan zemra
dhe t'ia mbyllësh portat dashurisë;
të çmendesh për një Çehov të vdekur…
është marrëzi përtej marrëzisë.

Të digjesh nga nata e ftohtë;
të dridhesh nën diellin e nxehtë,
të tretesh në një pikë lot,
për botën nuk je e vërtetë…

Jetoj në një botë të largët,
apo bota është larg nga unë,
i përkas ndonjë shekulli të shkuar,
apo shekulli im është në udhë?!

Apo shekulli im po afrohet,
rend mbi vite, mbi ditë, s'm'ë kap dot…
te shtëpi e poezisë unë u mpaka,
eja shekull, ose ikë po je kot…
...Dhe Dashuria…

...Dhe Dashuria sa një det,
sa një qiell plorur me yje-
na u bë shtroje sa një folezë,
me nina-nana djepërie...

Na u bë muzë për një përrallë
dhe për të mençur dhe për të marrë,
Na u bë këngë si një legjendë
që do rrëfehet në mijra vjet...

...
Dhe Dashuria, Dashuria...
as legjendë,as përrallë
as Hotel me pesë yje,
as rrogoz thurur me kashtë...-
zgjohet , ngryset veç e trembur
brenda nesh , si zokth pa krahë...
...
Dhe Dashuria, Dashuria...
as legjendë,as përrallë
as Hotel me pesë yje,
as rrogoz thurur me kashtë...-
zgjohet , ngryset veç e trembur
brenda nesh , si zokth pa krahë...
...

Dhe Dashuria , Dashuria
me një ëndërr të pa fjalë,
të rrëmben nga frym' e fundit
të risjell në Këngë prapë...

4 shtator 2007
Po Jezunë ku ta fshehë?...
Le të dalë një burrë a grua!
djall a ëngjëll le të dalë,
të thotë: s'kam dashuruar,
as në ëndërr s'e kam parë…
Le të dalë dhe Zoti vetë
të na thotë: "Mos dashuroni"!
Po Jezunë, ku do ta fshehë?
Dashuria mban gjallë Globin…
Mono-dialog me Internetin
Sa her' t' lexoj ty, i dashur,
më parë se botës t'i vijë mëngjesi,
herë më pikon një lot i kripur,
herë, më i ëmbël se sheqeri…
Lotin e kripur dhimshëm ta prita
mbi mollëzën e gishtit të shtatë…
Pastaj një foto, me të djathtën i shkrepa -
kujtim nga lidhjet "Virtuale".

Me Lotin e ëmbël, më pas i thashë:[
"mbetsh, n' arkivin e gënjeshtrës,
si mostër – shkrumbur pa nishan,
si pabesi ndaj dhimbjes tjetër!
…
Sa herë, mundohem të të njoh,
Ty, internet - shpikje magjike,
pas mrekullive m'duhet t'pranoj
dhe kalemxhinj me mllef e shpifje…

Nga dita në ditë...
...po dashuroj Muhametin...
Na e dha shpirtin ,
pa na rrëfyer Portretin..
Puthmë! ose, Puthmëni!...
Puthmë në stinën tënde!
Të gjitha stinët i kam brenda vetes…
Ose:
Puthmëni në stinën tuaj..
Të gjitha stinët njësoj më bëjnë të vuaj…
Këmbët...
…Njëherë e një kohë
m'u çapitën pas prindërve…
Më vonë, nën mbulesë,
pas zhgjëndrrave...
Më pas,
zvarritur pas meje…,

Tani,
s'ma mbajnë Peshën
e lotëve…
Këmbët-
Pa m'u parë, më shahen…
Të mjerat!
S'ua mësova dot "sekretin""
E Ringjalljes !...
Dy vargje dhe ca "shkronja" më shumë ...
Vetëm me dy shkroja erdha vrap tek ju,
Tani "humb mes gjuhëve"
dhe s'më njeh askush...
Pas –tashthënie
1. Pasthirrmë!
Më falni, pa dashjen tuaj,
do të udhëtoj...
Eja dashuria ime!
eja të ikim,
më parë se të humbim
dhe trenin e fundit…
Dashuria ime, eja,
eja të ikim...
Pas pak do na djegin
dhe hirin…
2. "Tornado", Mos ik …
"Tornado", mos ik pa mua!
Merrmë në vorbullën
e çmendurisë tënde!
Për hatrin tim,
Leri të jetohen të tjerët!
(Tornado-emri i një stuhie –shtjellë, shkatërruese)
VO:
Nuk ma ka fajin Zoti!
Vetë kam trokitur
Nëpër dyer LOTI

Bota e Gruas Shqiptare-MERITA B.McCORMACK-meditim

E bekuara Nënë Tereza.-Në përvjetorin e saj të vdekjes

Nga Merita Bajraktari McCormack
Wash. DC, 5 Shtator 2007

Ne foto me siper autorja e shkrimit nga vizita ne Irlande, vere 2007

Para dhjetë ditësh u kthyem nga Irlanda ku vizituam familisht gjatë Verës. Gjithmonë në udhëtimët për ose nga ai vend përdorim fluturimet nga Dublini, kurse këtë herë zgjodhëm aeroportin Knock, në rrethin Mayo, në zonën Perëndimore të Irlandës,pasi donim të vizitonim atë zonë. Tek po nxitoja për nga restoranti i aeroportit, për të kaluar në dyert e sigurisë, në të majtë të shkallëve, pashë një kishëz të vogël, dhe u bëra kurioze pse kjo kishë këtu. Pas një momenti reflektues brenda saj, zbrita poshtë dhe me kapi syri një dyqan suvenirësh e relikesh fetare. Duke ditur se Irlanda është një “keshtjellë” kristianizmi, nuk është e habitshme që të shohësh diçka të tillë, qoftë edhe në aeroport, por u bëra kurioze tek pashë foton e madhe të Nënë Terezës në mur, me mbishkrimin: “Mother Teresa of Calcutta , pray for us” që përkthehet “Nënë Tereza e Kalkutës, lutu për ne”
Pyeta gruan tek banaku për disa detaje dhe më tregoi se në këtë vend njëqind e ca vjet më pare, 1879, është shfaqur Shën Maria me Shën Jozefin dhe Shën Gjonin, së bashku me altarin dhe shqerrën, përmes dritës në kishë.
Më tregoi se Vatikani e ka ratifikuar si vend të shenjtë,Papa Gjon Pali e ka vizituar vete atë vend dhe dhe se prifti i zonës, Monsinjor Horan, rreth viteve 1980, ngulmoi që të ndërtohej një aeroport ndërkombëtar për shkak të pelegrinëve te shumtë. Qeveria irlandeze e mbështeti dhe aeroporti u ndërtua e funksionon që prej pothuaj tre dekadash tani.
Nënë Tereza,- vazhdoi ajo,- murgesha shqiptare, vizitoi këtë vend në vitin 1993.
Atëherë e kuptova cdo gjë dhe tek bleva me nxitim disa relike dhurata dhe një foto të Nënë Terezës, mbeta e habitur nga shumë gjëra që mësova……dhe natyrisht emri i Nënë Terezës më lumturon gjithmonë…aq më tepër kur më thuhet në sy ,Shqiptarja Nënë Tereza…Kush nuk do ta dëshironte një “takim” te tillë me Nënë Terezën.?
Ata që e kanë njohur nga afër kanë shkruar dhe janë frymëzuar prej saj, ne shqiptarët që jemi pjesë e gjakut të saj jemi kombi i bekuar nga Zoti ta kemi Nënë Terezën motrën tonë.
Përgjatë viteve komuniste, emri i Nënë Terezës në Shqipëri ishte i panjohur krahasuar me njohjen në botë. Dihej që një murgeshë shqiptare jetonte në Indi dhe ishte bamirëse, por më shumë nuk flitej për të. Ndonjëherë kur mundnim të shihnim lajmet (në sekret) në televizionin e Shkupit, nga fotot kuptonim se ishte fjala për murgeshën shqiptare, dhe ndjenim keqardhje që ato lajme e ato bëma të saj nuk transmentoheshin në gjuhën shqipe,ne TVSH. Por arësyeja dihej, Shqipëria ishte vendi më ateist në botë. Çmimi Nobël dhënë Nënë Terezës, sikur i zgjoi pak autoritetet shqiptare, por vizita e saj në Shqipëri e shumëdashur prej saj, ishte jashtë rendit ditor te autoriteteve komuniste.

Kjo foto eshte bere ne kishen e St.Stefanit Vjene nga autorja e ketij shkrimi.

Edhe kur ajo ndodhi, u reklamua si një “ngarje pa rëndësi”.
Përpjekjet e Nënë Terezës për të ardhur në Shqipëri për t’i ofruar dashuri popullit të saj, gjithmonë hasën me djallin, komunizmin e pashoq. Ishte periudha kur qeveria defensive e Ramiz Alisë, përgjatë kohës së rrëzimit te diktaturave në bllokun lindor, bënte cmos të bllokonte ardhjen e Nënë Terezës në Shqipëri. Nënë Tereza, në një nga intervistat që i ka dhënë Kathryn Spink, autores së Biografisë së saj të autorizuar, thotë se kur Nënë Tereza kontaktoi qeverinë shqiptare, per te hapur një shtëpi bamirësie,Ramiz Alia i kishte thënë që të vish në Shqipëri e të hapësh një shtëpi përkujdesje do të thotë të thyesh ligjin dhe Nënë Tereza iu përgjigj : “Atëherë unë jam gati të thyej ligjin”!

Për Nënë Terezën thyerja e ligjieve të tilla qeveritare, në emër të dashurisë të shenjtë ishte e domosdoshme dhe plotësisht e mundshme. Mbajmë mend vizitën e saj në Shqipëri dhe kujtojmë se sa pak publicitet iu bë. Ndërkohë që radiot dhe televizionet e botës e shihnin si një moment historik për kombin tonë vizitën e saj ne memedheun e dashur. Ajo vizitë ishte mbajtur tepër sekret, as ne listën e pasagjerëve në avion,emri i saj nuk figuronte nga udhëtimi ne Romë prej Indisë. Në Romë Nënë Tereza morri bekimet e Papës dhe duke e ditur që euharistia (Corpi/Trupi i Krishtit) nuk shërbehej në Shqipërinë Komuniste, ajo me udhëzimet e Papa Gjon Palit, e morri me vete Euharistinë e bekuar dhe e vari në një medalion.
Këtë të vërtetë ma pohoi sot një nga priftërinjtë e famullisë ku ne jetojme ketu ne Washington DC (ku ne po jetojmë tani), dhe është këshilltar shpirtëror i misonit të bamirësisë në këtë zonë.
Duke biseduar me priftin, kujtova se jam e bekuar që takohem me fakte nga jeta e Nënë Terezës. Shpesh në rrugetimet tona, unë,sikundër edhe ju vëllezër dhe motra shtegtarë , kam hasur në objekte, njerëz, jetë të ndryshuara nga shpirti i madh i Nënë Terezës, por ende në Shqipëri, pavarësisht nga angazhimi qeveritar i sotëm, në tërësi populli ynë nuk e njeh ose nuk e ka përqafuar misionin e Nënë Terezës në dimensionet e duhura.
Personalisht kur kontaktoj me priftërinj, murgesha apo njerëz me pozita apo aktivistë e vullnetarë, mësues etj, të kishës, reagimi i parë është: “Oh sa me fat, qenke shqiptare nga vendi i Nënë Terezes”. Dhe une natyrisht ndjehem mjaft mirë…Gjithmonë kam ndjerë dhe ndjej adhurimin e të qenit shqiptar për hir të famës së mirë që na ka dhënë Nënë Tereza. Ne sërish si komb,në përgjithësi qëndrojmë larg frymëzimit të saj.
Së fundi po keqinterpretohet libri qe do të dali me titullin “Eja pranë dritës sime”, shkruar nga Imzot Brian Kolodiejchuk ,nje anëtar i devotshmën i misonarëve të bamirësisë. Disa media po e ekzagjerojnë dhe e keqpërdorin publikimin e letrave private shkruar nga Nënë Tereza superiorëve apo konfesorëve përgjatë vitive që ajo shërbeu në tokë në emër të Zotit të plotfuqishëm. Mes atyre mediave ka dhe zëdhënës të së gënjeshtrës edhe në gjuhën shqipe.
Por a e ka ulur kokën dikush dhe të pyesë vetveten: “Unë, njeriu i devotshëm, sa herë në ditë e dyshoj egzistencën e Zotit?”
Duke e lënë këtë pyetje për gjithsecilin t’i përgjgijet po vetes, dëshiroj të pyes sërish(vetveten se pari):
A ka mbështetje më të bukur shpirtërore dhe më te lumtur se gjetja e publikimi i këtyre letrave private të Nënë Terezës. A e kuptojme dot ne, mëkatarët e shumtë, lumturinë e shpirtit që vjen prej tyre?
Nëse Nënë Tereza rrëfen përmes letrave skutat më të thella të shpirtit, e kërkon një shenjë prej Zotit, pasi ajo ndeshet me të varfërit e më të varfërve, me të sëmurët ndër më të sëmurët, ajo përsëri nuk e ndërpreu asnjë cast punën e saj bamirëse.A ka ndonje njeri që të kundërshtojë këtë fakt?Besim absolute dhe dashuri absolute, këto janë ato veti që ajo mishëron.
Mendoj se cdo kush nga ne duhet të lumturohet ,pasi sheh se cdo njeri,edhe shënjtorët mbi tokë, kanë dyshime e pyetje,por asnjëherë nuk e ndalin punën,se në fund të fundit,atje është gjithë misteria e besimit,të shërbesh pa kërkuar prova.
Për shembull dyshimi e prove, mjafton te përmendim se si e provoi St.Tomasi,kur tha se Krishti nuk është ringjallur dhe kur Ai iu shfaq përmes Dritës, ishte po St.Thomasi që duke rënë më gjunjë klithi”Zoti im,Perëndia ime”
Për të mos e cytyr më tej punën që ateistët e mirepresin si “skandal”, do doja të sqaroja se mbledhësi dhe publikuesi i këtyre letrave e bën këtë për arësye të duhura e tejet të domosdoshme. Egziston një process për lumturim e shënjtërim. Përpara kanonizimit,(shenjterimit) çdo shenjtor kalon një periudhë ku jeta e tij/saj studjohet, kundrohet, analizohet dhe shpesh quhet “periudha e errët, pasi cdo gjë private bëhet publike”.
Për hir të së vërtetës, të jemi të lumtur që këto letra të Nënë Terezës, reflektimet, agonitë, pendimet , etj…në periudha të ndryshme, janë ruajtur dhe po publikohen tani. Për cdo kënd që mund të ketë dyshime ose edhe për ateistët, ose për cilindo qoftë që abuzon me të vërtetën, lidhur me figurën e Nënë Terezës,do përdorja dy nga shprehjet e mirënjohura të saj:
“Sot më shumë se kurrë ne kemi nevojë të lutemi për dritën që te shohim e njohim vullnetin e Zotit, për dashurinë që të pranojmë vullnetin e Zotit ,për mënyrën se si t’a zbatojmë vullnetin e Zotit” dhe
“E djeshmja ka shkuar, e ardhmja ende s’është këtu. Kemi vetëm të sotmen. Le të fillojmë!”
Dhe guri i qoshes së kësaj ndërtese që duhet filluar të ndërtohet për të pastruar shpirtin njerëzor e për të bërë punë të mira, është besimi! I joni qoftë besimi dhe bekimi!Le të lutemi për to!
Në dashuri dhe paqe ,me respekt, Merita