Bota e Gruas Shqiptare-AIDA DISMONDY-RECENCE

“ Nënës”
Nga “ Bota a Gruas Shqiptare”
Editoi: Merita Bajraktari McCormack
Recensoi: Aida Dismondy


Teksa fillova të shkruaj këtë recensë për librin e sapo botuar “ Nënës”, dëshirova të heq dorë, për faktin se i kundërvihet bazës themelore të një recensimi. Ai duhet përpiluar nga dikush, i pa përfshirë në detajet që shkuan në botimin e këtij libri, e çka është gjithashtu në konflikt, fakti i të qenit një prej autoreve.
Meqenëse është një përmbledhje krijimesh nga 26 autore, ky libër më krijoi mundësinë jo pa rezerva, të mos i përmbahem këtij rregulli.
Libri “ Nënës”, edituar nga Merita Bajraktari McCormack dhe botuar nga shtëpia botuese “Albin”, përfshin krijime në prozë të shkurtër, poezi dhe këngë të shpirtit. Autoret janë të vendosura në shtete të ndryshme, por dhe në Shqipëri e Kosovë. Sikur nga vetë titulli, tema që përshkon këtë libër është ajo e dialogut dhe portretizimit të figurës së Nënës, që ndonëse shumë e përmendur, për herë të parë vjen e njehsuar në një vëllim të vetëm kushtuar Asaj.
Shumë prej autoreve të këtij libri, kanë vënë tashmë emrin e tyre në letërsinë bashkëkohore shqiptare, disa prej të cilave të njohura për penën e tyre dhe në vitet e diktaturës. Të tjera kanë hedhur hapat e parë drejt krijimtarisë por dhe kanë shkruar për t’i dhuruar Nënës atë çka buron nga zemra dhe që rrallë qëllon ta shprehin drejt për drejt.
Tregimet dhe poezitë e secilës autore krijojnë krahas dialogut dhe portretizimit, gjithashtu dhe nje biografi të Nënës, kësaj perëndeshe nga ku buron jeta e cdo qenie njerëzore,
“ bukuria” e së cilës “ është magjike” (sikur shprehet Afërdita Dauti Heilman në tregimin e saj).
Të ndërthurura në to janë malli, dhembja, dashuria dhe mirënjohja për këtë Grua stoike. Nëna shqiptare me një dashuri të pamasë për fëmijët e saj dhe e vuajtur në heshtje.
Kjo Nënë, që i dërgoi bijat rrugëve të botës, me lot në zemër e gaz në buzë, duke u dhënë kurajon e bekimin, teksa bijat hapnin flatrat për fluturim, në udhëtimet e pafund, në një botë të cilën Nëna vetë as që mund ta kishte menduar.
Nëna shqiptare është ndryshe nga nënat e tjera, jo se këtyre të fundit u mungon dashuria, porse kjo Nëna jonë, është e kursyer në fjalët “ Të dua”, kaq shpesh të dëgjuara këtej oqeanit, sa e ka nënvleresuar ndenjën sublime që mbart. Përmes krijimeve përshkruhet dashuria e Nënës e shprehur në gjestet e aktet e saj: është ftesa për kafe, është një shpoti e thënë me të qeshur, një përkëdhelje flokësh, apo një qortim dhënë vajzës për kurajo, ndërkohë që djalin e nisi dhëndërr në qiell.
Krijimet e këtij vëllimi kanë fjalët e pathëna Nënës. Një vlerësim, dashuri dhe respekt më i madh, që vjen gjithashtu nga të qenurit vetë nënë, çka është, do të thosha një nëntemë e këtij libri. Ёshtë një reflektim i autoreve në rolin e tyre jo veçse si bija por dhe si nëna.
Ndonëse e kam lexuar librin disa herë, gjendem e kapluar në të, çdo herë që e rilexoj, mendoj se është diçka, që edhe lexuesi do të gjejë teksa lexon përmes krijimtarisë së përmbledhur në faqet e këtij botimi. Krijimet e përfshira mund të jenë përkatëse për situatën e secilit e se aty lexuesi do të gjejë një ngjashmëri në raportin e tij personal me Nënën.
Çdo krijim paraprihet nga një foto dhe një biografi e shkurtër e krijueseve.
Parathënia e të madhit Dritëro Agolli fton lexuesin për të filluar udhëtimin e tij në faqet e librit “ Nënës”, e të njihet më në detaje me këtë portretizim dhe biografi të Nënës Shqiptare.