ndiferenca e OJQ-ve dhe parate pa djerse
Nga Mimoza Dajci
Duke u njohur me rastin e tmerrshem e flagrant sic eshte perdhunimi sistematik i nje vajze 21 vjecare nga fshati i Lezhes prej monsters baba, nuk mund te qendroja indiferente pa shprehur keqardhjen dhe ate cfare une mendoj ne zgjidhjen e ketij problemi jetik qe po mbyt disa nga familjet shqiptare.
Injoranca, skamja, varferia e izolimi i Shqiperise shperthen sot e perdite me raste te tilla dhune e perversiteti. Mbaj mend se vitin 1994 kisha pikturuar ne leter te bardhe dhe karbon token meme Shqiperine te futur ne nje qyp e siper tij nje tape. Piktura kishte dimesionet 62 me 40 cm. E pata emeruar “Qypi i Pandores”. Nga vete simbolika e permbajtjes ia dhurova Shoqates se Ish te Perndjekurve Politike ne Tirane, dhe ata e vendosen ne mur ne nje nga ambjentet e saj. Bukur deri ketu, por ajo pikture duke qene se kishte brenda fabulen e lashte shikojme se cdo dite e me shume “Qypi i Pandores” shperthen e nxjerr ne pah pervec te mirave edhe krimet e akumuluara te kohes se shkuar. Jo pse fenomene te renda dhune e vrasje nuk kishin ndodhur me pare ne vendin tone, por censura, mungesa e mediave private e lirise se fjales do te merrin dhe groposnin me vete edhe ngjarjet e parandodhura si shume e shume krime te perjetuara ne kohen e diktatures komuniste ne Shqiperi.
Jo cdo gje ne boten ku jetojme pritet nga shteti. Per afro 2o vjet Europa e Perendimi u kane ofruar ndihma teknike, logjistike, si dhe shuma te medha parash OJQ - ve shqiptare per civilizimin e jetes ne familje si ne fshat ashtu edhe ne qytet. Cfare u be me keto fonde, ku shkuan ato ndihma, dhe ku eshte suksesi i realizimit te ketyre projekteve. Ku eshte ndergjegjesimi i shoqerise civile shqiptare per keto viktima te pafajshme qe nuk dihet se kur do ti vije fundi. Heshtja, mbushja e xhepave me para (jo djerse) prej donatoreve te huaj, neglizhnca e ketyre OJQ-ve ka sjelle per pasoje edhe keto fenomene te denueshme jo vetem nga ligji por edhe nga qytetari i thjeshte, i cili mund te njihet me to vetem nga nje lexim ne shtypin e dites. Personat direkt pergjegjes drejtues te ketyre fondacioneve apo shoqatave i del per detyre te perveshin krahet, te veshin cizmet e ti vihen punes ne terren, si ne fshat ashtu edhe ne qytet pse jo edhe ne Kryeqytet, sepse edhe atje ka akoma raste flagrante te dhunes ne familje. Shume te rinj e te reja kane perfunduar studimet e larta e jane pa pune. Te merrem psikologe e mjeke e te nisen fshatrave per te pare situaten ne vend.Do thoni ju atje s’ka rruge, fondet qe merrni shtroni rruget, te pakten ne Amerike rruga nuk mbaron kurre, ne cdo skaj te larget te saj po te shkosh rruget do ti gjesh te afaltuara. Rruget ne fshat i shtron individi, shoqatat pse jo edhe shteti por kryesisht ato behen ne menyre private.
Mos te shkohet neper konferenca te ndryshme neper bote vetem per tu dukur e per para, e te flitet per kujdesin ndaj femres, por te jemi konkret e me kembe ne toke sepse atje skamja po kapercen limitet e jetes deri ne aktet e vetevrasjes. Te mos shikojne me lluksin e tyre kur vendit e popullit te varfer po i del flaka e tymi siper catise e neper bote. Shume trondites dhe i pakapercyeshem eshte per cdo nene e femer shqiptare ky veprim bastard i nje babai qe s’mund te quhet i tille, e qe ne rrethana te caktuara shfrytezonte foshnjen e tij si nje prostitute ne familje. Aq me keq qe as nuk e pranon incestin ndaj se bijes. Eshte vertete shume i tmershem fati tragjik i nenes kur pa te bijen qe perdhunohej nga i shoqi, por sipas saj ajo nuk kishte zgjidhje tjeter pervec vdekjes. E mbuluar nga injoranca, varferia ropatohej rrugeve duke punuar rende vetem qe ne familje mos te mungonte asgje si per vajzat ashtu edhe per te shoqin, e mbante brenda atyre mureve e shpatullave te saj dhimbjen e madhe te perdhunimit te bijes se saj nga bashkeshorti. Duke u ndalur tek heshtja e saj shikojme dy ane; ate te mos berjes publike te gjerave qe cdo gje te mbetej brenda familjes, e te mos beheshin “gazi i botes” dhe tjetra me e pranushmja po sipas saj per te mos i prishur avenirin vajzes se saj qe neser edhe ajo te krijonte nje familje normale.
Mbeshtes opinonin e dikujt kur thote se truri i tij duhet te dergohet per studim ne nje nga laboratoret me te specializuara te botes, sepse keshtu mund te diagnostikohen e kurohen me lehte keto “specie” qe shkaktojne krime te kesaj natyre. Si eshte e mundur qe ky kriminel autor i disa vrasjeve te lihej i lire e te ushtronte perseri dhune ne familje ndaj grus e vajzes, e cila edhe ajo, sipas nje te aferme te saj tregon se vajza e perdhunur kishte filluar ta pranonte kete akt pervers dhe urrente ne kulm te emen, gje qe ajo e reflektoi deri edhe ne momentin e varrimit te saj, duke qeshur e perqafuar ne krahet e te atit. Mendoj se edhe veprimet e saj duhen pare me kujdes nga mjekesia ligjore dhe organet kompetente sepse dhuna tek ajo ka ndikuar per keq ne sistemin nervor edhe veprimet e saj jane te demshme si per shoqerine ashtu edhe per familjen, prandaj duhet trajtuar si nje rast i vecante e me kujdes nga shteti dhe nga shoqeria. Ne dejet e saj trashegohen tiparet, karakteret e veset e te atit, prandaj edhe ajo duhet te trajtohet nga mjekesia si studim me vete, per tu gjendur me pas solucioni i ketij “kanceri” vdekje prures.
Kam degjuar njehere nga afer se si nje vajze ngacmohej seksualisht nga njerku i saj. Ajo edhe pse kishte kryer studimet e larta per mjekesi nuk ishte ne gjendje jo vetem te denonconte njerkun, por edhe ti tregonte nenes se saj se cfare po ndodhte, vetem e vetem qe e ema mos te kishte nje divorc te dyte. Pranoi martesen pa njohje jashte vendit, dhe u nis, po se ku as vete nuk e dinte. Sa e sa raste te tilla kemi cdo dite, ku vajzat shqiptare perfundojne rrugeve te botes e te perfshira ne prostitucion, apo nen gryken e pistoletes. E kam bindjen se kjo ka ndodhur per shkak te rrethanave e kushteve te tyre te renda qe i kane detyruar ti bejne keto veprime duke mos patur edhe mbeshtetjen financiare e morale. Vajza qe u martua e gjeti zgjidhjen, po ato qe jane akoma ne ate vend ku nuk ka fronte pune e nuk i sigurohet strehim, i cili eshte aq i domosdoshem per privacine e jetes. Sigurisht nuk duhet perjashtuar rastet e vajzave edhe grave shqiptare qe kane shkelqyer dhe nderuar vendin jashte neper bote e qe kane ecur perkrah shkences, kultures apo cdo lloj fushe tjeter duke konkuruar me standartet bashkekohore.
Jeta dhe eksperienca ne emigracion na ka mesuar me disa gjera ndryshe, sepse edhe niveli i jeteses eshte me i larte se atje. Ketu per grate e vajzat e dhunuara ka banesa komode dhe krejtesisht te panjohura per shkaktarin e dhunes, te cilat jane ngritur nga OJQ-te e ndryshme, kurse ne Shqiperi duke mos ekzistuar keto kushte, vajzat e grate detyrohen e i nenshtrohen dhunes e mbase edhe perdhunimit. Pra jane shkaqet ekonomike qe e ulin dhe nenshtrojne femren shqiptare. Nese ajo do te ishte e pavarur ekonomikisht nuk kishte pse torturonte veten, nenen apo motren me veprime te tilla shtazarake dhe amorale.
Ceshtja e strehimit ka qene kurdohere problem i madh ne vendin tone, e te gjitha keto vinin si pasoje e nje vendi te prapambetur e te pazhvilluar. Vetem blloku e njerezit e priviligjuar te asaj kohe jetonin ne kushte te mira. Po kujt i vinte keq per fakirin popull. Pra moszgjidhja e strehimit shkaktonte gjithmone grindje e shere ne familje, ku ishin te detyruar te jetonin 3 apo 4 kurora ne nje apartament me dy dhoma. Plaste “lufta” edhe per shkak te femijeve te vegjel, e cdo here perfundonte me acarime e perplasje te medha. Beheshe hasem me motren, vellane, nuset e vellezerve etj. Keto probleme sociale e te prekshme duhen pare me kujdes e perparesi te vecante per te shmangur cdo te keqe sociale ne vend.
Duam s’duam por nami i keq i ka dale burrave shqiptare qe jane shume te dhunshem. Te me falin ata persona jo te dhunshem e qe jane shume korrekt me familjen e shoqerine, por per ta ilistruar kete fakt po ju tregoj nje ndodhi. Nje dite per te shkuar ne pune mu desh te merrja taksi. Rruges taksisti (amerikan) me pyeti: “Shqiptare je”. Po, i thashe e habitur. “Te kam pare ne disa emisione televizive tek TV-Kultura Shqiptar e” – me tha, dhe here pas here me hidhte shikimin pertej xhamit te pasqyres. “Gruan e kam shqiptare - vazhdoi biseden – dhe i ndjekim me shume interes emisionet ne gjuhen shqipe, prandaj edhe tu ofrova per te sherbyer”. Oh, i thashe shume mire, faleminderit. Ai foli perseri “Perpara se te martohesha e pyeta gruan; pse do te martohesh me mua e jo me nje shqiptar, ajo mu pergjegj se, burrat shqiptare jane te dhunshem”. Ky ishte vetem nje rast i degjuar, po sa raste te tilla reale kemi e do te kemi perseri ne vendin tone, jo se akte te kesaj natyre nuk ndodhin edhe neper vende te ndryshme te botes, por problemi eshte si ti zgjidhim hallet tona per te patur kujdes ne lehtesimin e dhimbjeve qe shkakton dhuna e per te parandaluar vrasjet e vetevrasjet me paramendim.
Mire do te ishte qe OJQ-te e ndryshme pamvaresisht se ne cilat fusha te jetes levrojne, duhet te vene ne dispozicon te popullates nurma telefoni, fax-i dhe adresa te ndryshme email-i, ne menyre qe denoncueset te ndjehen me te lira ne rrefimet e dhunimit te tyre dhe te ruhet privacia e deponimit deri ne maksimum. Te vendosen telefona publik si ne zonat rurale ashtu dhe ne qytet vetem per raste urgjente, ne menyre qe ndihma e shpejte tu jepet sa me pare kesaj kategorie njerezish apo cdo viktime te rastit. Policia private e shteterore te qarkulloje non stop ne cdo qoshe te vendit me korrektesi dhe pa u korruptuar nga keqberesi.
No comments:
Post a Comment