Para disa kohesh, teksa po flisnim per letersine, me nje miken time, i them asaj: Aman, nuk di se cfare te lexoj nga krijimtaria shqiptare. Kjo per vete faktin se nuk ka nje kritike letrare te mirefillte ne Shqiperi. Me ka ndodhur qe te lexoj nje kritike ne faqet e nje gazete ne Tirane, mbi nje liber te ri qe kishte dale ne treg dhe fill pas atij momenti kam rendur per te blere librin dhe jam zhgenjyer. Me fjale te tjera, nje pjese e mire e atyre qe shkruajne mbi librat, ose nuk jane profesioniste, ose jane te blere. Ndersa kritiket e vertete ne Shqiperi, bejne kritika mbi librin, dhe rrale-here i botojne ato. Pershembull, Adriatik Kallulli, ka qene profesori im, kur isha ne fakultet, nderkohe qe tani eshte nje mik dhe nje udherrefyes imi drejt librit. Teksa po pinim nje kafe e pyes se pse nuk boton kritikat e tua, pikerisht keto qe me tregon mua, pasi ka shume te rinj qe kane nevoje per nje udherrefyes drejt librit. Ai, pas nje pauze qetesie, e cila kishe me shume konturet e nje psheretime, sesa te nje heshtjeje, thote: - “Per te bere nje kritike duhet kohe per te lexuar e rilexoj librin dhe pastaj te shkruaj mbi te, per vlera e antivlera. Pas kesaj pune kolosale drejtohem drejt redaksive te gazetave dhe u them se kam nje kritike mbi filan liber. Kryeredaktori me thote shume i entuziazmuar (kuptohet qe brenda “entuziazmit” ka me shume fallsitet sesa nota entuziazmi), patjeter shume mire, ja ti therras gazetares se kultures ta marre materialin. Pas kesaj fjalie i nxituar kryeredaktori thote: Per kete shkrim do te paguhesh 500 deri ne 1000 leke, ne varesi te sasise se materialit qe solle dhe largohet. Mbeta i shtangur, dhe nje mori ndjesish mu pershtjelluan brenda nje sekonde, poshterim, indifference, mosvleresim etj, etj. Qe nga ajo dite kritikat i mbyll ne sirtar. Ndoshta keshtu nuk perjetoj ate gjendje qe kurre nuk do ta harroj”.
Ka kohe qe ne tregun e librit gjen me lloje e soje librash, gje qe nuk di se cili ia vlen e cili nuk ia vlen. Nga njera ane te gjithe kane te drejte te botojne krijimtarine e tyre dhe kjo varet nga ndergjegja e gjithsecilit ne kendveshtrimin e perballjes me publikun letrar. Nje shprehje e vjeter popullore thote, “Digjet i njomi per te thatin”.
Ne kete kuadër, kur mendoj se ka autore qe eshte fatkeqesi te mos prekesh penen e tyre, me vjen keq dhe s’kam c’te bej.
Them keshtu pasi autore si Iliriana, Albana, Merita, Monda e shume te tjera, une i kam njohur vetem pasi jam bere pjese e grupit te Botes se Gruas Shqiptare, jane autore, te cilat tani i lexoj me endje dhe tashme jane bere pjese e pandashme e fondit tim letrar. Me kete rast dua te falenderoj pafundesisht Ilirianen qe ka gatuar ne magjine e vargut, zerin te zemres se nenes se saj. Aq mrekullisht sa cdo here rileximi shikoj se kam ngelur e perhumbur ne ndjesine e leximit te pare.
Me dashuri Agi, Tirane Albania
No comments:
Post a Comment