Parku I Lirisë
Nga Merita Bajraktari McCormack
Botoi ILLYRIA
New York 20 prill 2007
Në Maj të vitit 2000 , kishim disa javë që kishim filluarpunën me një projekt në Donetsk të Ukrainës,pjesa lindore e këtij vendi cili ka 50 milionë banorë dhe endenjë pjesë e mirë e tyre flasin rusisht,pavarësisht sekanë gjuhën e tyre Ukrainase. Donetsk është një vend Ipasur me minerale dhe minierat e qymyrgurit janë biznesi kryesornë atë krahinë. Mjegulla është e pranishme përditëdhe cdo mundesi për të shkuar në parqe shfrytëzohej mirënga populsia lokale dhe nga ne, të përkohshmit aty.Atë mbasdite, pa e vrarë mendjen çfarë date ishte…. Johndhe unë veshëm fëmijët, dhe pasi vumë të voglin nëkarrocë u nisëm rrugës së shkurtër, që piqej merugicën pas pallatit ku kishim apartamentin…Nuk e bënim shpesh atë rrugë,se zakonsiht I druheshimhajdutëve dhe pijaneceve që ishim në cdo qoshe, por me ne ishteOllga, gruaja që thoshte se ishte gjermane por që kishte mbeturrastësisht në Ukrainë dhe na ndihmonte ne në jetën epërditshme, kundrejt një pagese mujore.Ollga kishte pasë punuar në seksionin e ekonomisë tëKëshillit të Rrethit,por rrëzimi I murit të Berlinit,sipassaj solli gjithë të keqiat, njerëzit humbën punët,varfëria erdhi e zu vend mes tyre, Komuniteti Europian dhe Amerika,sipas Ollgës s'po bënin asgjë..Ajo sidoqofte ndjehej mire që duke punuar per ne, familjen e huajqë vinte nga Amerika, fitonte tre fishin e rrogës që kishtepasur në komunizëm, por si duket e brengoste që nuk ishte nëkarrieren e saj ose mbase statusi social. Unë natyrisht nukkomentoja, vetëm e degjoja dhe mundohesha takuptoja….Une,megjtihëse atë kohë vija nga Amerika, rrenjete mia jane nga një vend me I izoluar se Ukraina,dhe gjtihmonë kambekuar ditën që ra Muri i Berlinit dhe e vlerësoj si gjëjamë e mirë që ndodhi…..pavaresisht nga dhimbjet etranzicionit….Pa dashur te hyja ne konflikte ideologjike me Ollgën,me të cilen ubëmë ehde mike, I thoja se meqë ishte gjermane tani ishte kohaper të, që të emigronte në Gjermani…""Niet, niet"- thoshte Ollga ,s'dua të emigroj nëGjermani, por s'jam ruse as ukrainase….dhe e shihja se me sadhimbje mohonte identitetin dhe donte të përshtatej me identitetindhe realitetin e ri….
****Kalojmë këtej,- tha Ollga,-me një anglishte të dobët, porme shenja merreshim vesh bukuri,- kam një surpizë përfëmijët vazhdoi ajo……Kaluam përmes një bulevardi e pastaj na ftoi të ecnim përmesnjë kopshti shumë të madh lulesh….Tek admiroja lulet nukvura re që perpara meje ngrihej një statuje e madhe e zezë, dhesheshi përrreth ishte plot njerëz, plot aheng e zhurmë….Ku po shkojmë pyesnin të vegjlit tanë…."Ploça Lenina"-u përgjgiej gjithë krenari Ollga, "is bjutiful" ……vazhdonte ajo, tek ndreqte jaken e xhaketëspas qafës dhe gjithë nostalgji shihte grupet e njerëzve qëdyndeshin te benin foto se bashku para staujës gjigande……Statuja ishte e Vladimir Ilicit…Po akoma s'e paskeni hequr ju këte,statujen e Leninit, ketu nëUkrainë,?- iu ktheva Ollges e nervozuar..se c'mu mblodh njëlëmsh inati në fyt teke eshihja burrin me kapele të mëbuzëqeshte si me ironi që përtej pemëve të lartambjellë rreth statujës së tij….…."Niet, Niet, Lenina is gut"….me thoshte ajo me një krenaritë çuditshme…John me shihte se si po reagoja, dhe buzëqeshi. Ai e di si bëhemunë kur me mburrin komunizmin apo ikonat e atij sistemi, dhe fiksontenë aparat statujën…e vura re që iu afrua dy burrave tëmoshuar që ishin veshur me uniformën e ushtrisë së kuqe dhekishin ngritur grushtin lart dhe atë moment rrëmbyen të voglintonë e ngritën mes supash duke kujtuar se ky ishte ndonjëukrainas i vogël …Ai filloi të qante me të madhe,u trembnga krahët e atyre burrave pleq që donin t'i tregonin tëvoglit ndonjë histori kur mundën gjermanët….Merre djalin, i thashë tim shoqi se po trembet….…Aibuzëqëshi dhe tha : "I bëjmë një foto …ai po prek pakhistori "-…..Dhe ashtu bëmë….i falenderuam veteranët dhevazhduam vëzhgimin tonë…se si ukrainasit ishin ende në atëkohë që ne kujtuam se gjtihë Lindja I kishte dhënëlamtumirën …të paktën me simbolet….*********Mbajtja e busteve , venerimi i kohës së shkuar e kanë mbajturUkrainën jo vetëm mbrapa ekonomikisht e politikisht, por edhepsikologjikisht. Ata janë kombi më i dëshpëruar nëbotë…të paktën atë vit që ishim ne aty ata ishin numrinjë…..Jeta e tyre,sovkozet dhe kolkozet ishin shumë të gjalla, mënyra"revolucionare" e stili komunist I jetesës,të shtunat etë djelat komuniste, ishin tejet te dukshme…I vërenim se nëçdo vend ku kishim qëne me punë, në vende të krahasueshmeme Ukrainën, nuk kishim hasur burokraci dhe ngadalësi tëtillë…..Ja prova, mendova atë moment, statuja dhjetëmetroshe eLeninit…..Tek John dhe unë tregonim prindërve të tij në telefon qënë Ukrainë ende kishin Leninin në "mes te bashtit", atana thane: "Në St.Petersburg, Leninin e kishin rrëzuar qënë 1990……E dimë, iu përgjigjëm, se me statujën iku dhe dhe emriLeningrad….Vjehrri bile na tregoi se si ajo statujë ishte pa kokë dhe senë St.Petersburg njerëzit ishin në demokraci e në liri dhekomunizmi kishte marrë fund….
***
Pas kaq e kaq vitesh..kisha lënë në harresë të gjithakëto pasi kisha qenë dëshmitare në rënien e statujave tekomunizmit në Mëmëmdheun tim…..derisa sot, tek po ndaheshanga John pas drekës, në Roslyn, Washington DC, ai më tha:- Merre këtë rrugë për në hotel…..fëmijët dokënaqen në "sky walk"…Pse këmbengul i thashë, pse më duhet të ngjis shkallët eshumta……?..Nuk do zhgënjehesh më tha John, sigurohu që kthehesh nëtë majtë, s'duhet të humbësh atë pjesë tëparkut…..Më trego më vonë,- tha ia,- dhe pasi na puthi muae femijët lehtë në faqe na dha një përkëdheljekrahëve,dhe me një buzagaz të lëhtë më la tëkuptoja se kisha ndonjë surprizë asaj rruge…..Femijët aq donin, vrapime nëpër shkallë, e unë ndërsavrisja mendjen pse më drejtoi John këtu, se gjeja dot memend….Papritur para meje shfaqet një monument në qelq me emra tëgazetarëve që kanë dhënë jetën në krye tëdetyrës kur kanë mbuluar kronika lufte….Pak më tutje disamonumente….më tej një varkë e vogël, një kutivotimi….. ndala , e kuptova..Isha gjendur në Parkun e Lirisepër të cilin veçse kisha dëgjuar ,por nuk e dija se ishtekaq pranë hotelit ku rrinim. John me sa kuptova më vonë,ekishte parë në mëngjes dhe prandaj më drejtoi aty,por nukmë tha asgjë…më la ta shuaja vetë kurreshtjen dhe tëgjendesha në emocionin tim plotësisht……..Pikërisht në këtë vend,Roslyn, Virginia, qe e ndan njëurë me DC, Amerika i ka bërë vend momenteve dhe simbolevekyçe në historinë e luftes së kombeve të ndryshme, përliri….Aty ishte statuja pa kokë e Leninit rrëzuar nëSt.Petersburg…aty ishte varka e kubanëve,aty ishte kutia evotimit e Mandelës, aty ishte dera e burgut e Martin Luther King,atyishin gurë nga kalldrëmet e ghetove në Varshavë….aty ishtemonumenti i lirisë në sheshin e Tianamenit….Aty me poshtëishin pjesëza nga muri i Berlinit…Thuhej se ishte ekspozita mëe madhe jashtë Gjermanisë me ato copa murresh të importuaraprej andej….Një copëz e Berlinit..një moment irëndësishëm i jetës sonë. I pashë,i preka të gjithasikur doja të sigurohesha që ishin thjesht për të treguarhistorinë e vërtetë përms faktesh…pa shumëfjalë….. Sytë e mij të përlotur fëmijët nuk ikuptonin plotësisht por i dëgjoja tek thoshin mes tyre se edhenë Tiranë ka rënë një bust..pse nuk është këtu??C'tju thoja atyre…?I thashë mbani mend këtë që patë sot…është pothuajnjë shekull i jetës së një pjese të botës..gjakun esë cilës ndani dhe ju……mos harroni yjet e mij, mos harroni same fat jeni që jeni lindur në liri…dhe tek i putha nëballë e i shtrëngova në gji, falenderova tim shoq që namundësoi të shihnim e preknim Parkun e Lirisë….Fotot flasinvetë…Faleminderit që më lexuat
Merita B-McCWashington DCPrill 2007
Merita B.McCormack, B.Sc., MBAe-mails jmrome94@... or albanianw@...http://www.geocities.com/nrmadvisor/Albanian.html
No comments:
Post a Comment